Opuściłem na kilka tygodni klasztor nad Newą, by na polskiej niwie odpocząć trochę wakacyjnie oraz ucieszyć się rodzinnymi (ślub mojego siostrzeńca) i zakonnymi (święcenia i prymicje naszych braci) uroczystościami. Gdy jednak siedzi sobie człowiek na tarasie ...

Pokaż mi swoją bibliotekę, a powiem ci, kim jesteś. Znam to zdanie, ale czy jest cytatem? A jeśli tak, to skąd pochodzi? Ktoś znany je wypowiedział? Wyszło spod pióra sławnego pisarza? Same znaki zapytania, a ja zbyt mało czytałem, żeby znać odpowiedź. ...

Jestem wnuczką dwóch wiejskich kobiet. Jedna żyła zgięta wpół od dźwigania wody ze studni, pracy w polu, ubijania masła. Ze wzrokiem blisko ziemi, rękami zaplecionymi na lędźwiach, spoglądała na świat od dołu lekko załzawionymi oczami. Tymi samymi, którymi dz...

Bilans sześćdziesięciolecia1. Temat trudny, więc w poszukiwaniu inspiracji dwa tytułowe słowa wpisałem w wyszukiwarkę. Zapewne w związku z przysługującymi po sześćdziesiątce ulgami senioralnymi odpowiedź, a właściwie odpowiedzi otrzymałem natychmiast. Wszystk...

Niebawem czeka nas w Polsce doniosłe wydarzenie: 10 września tego roku w Markowej odbędzie się beatyfikacja Józefa i Wiktorii Ulmów oraz siedmiorga ich dzieci, zamordowanych 24 marca 1944 roku za ukrywanie prześladowanych Żydów. Przygotowania idą pełną parą i...

Kiedy byłem chłopcem, marzyłem o tym, by zostać aktorem. Nie żołnierzem ani strażakiem, tylko aktorem. Najpierw wynikało to z dziecięcej miłości do Burta Lancastera, grającego Indianina w filmie Ostatnia walka Apacza (a ja zawsze stałem po stronie Indian). ...

Żegnam się z Kłodzkiem. Czy sześć lat to dużo czy mało? Wystarczająco, żeby zostawić tutaj jakiś kawałek swojego życia, które odtąd będzie naznaczone tym niepowtarzalnym doświadczeniem. Kiedy piszę te słowa, nie wiem jeszcze, dokąd mnie przełożeni skierują, a...

W 1986 roku Irina, młodziutka, zamężna studentka, pełniła na uczelni funkcję komsorga, czyli – tłumacząc na język polski pokraczny skrót sowieckiego slangu – była przewodniczącą młodzieżowej organizacji partyjnej na uczelni (komsorg to komsomolskij organizato...

Czerwiec jest bardzo owadzim miesiącem. Larwa pszczoły to czerw. A jednak nie od tego słowa szósty miesiąc roku bierze swoją nazwę. Czerwień i czerwiec pochodzą od innego owada. Czerwiec polski, bo o nim mowa, to robak, którego larwy przez stulecia wykorzy...

Jakoś w tym roku wiosna leniwie się zabiera do roboty. Ale efekty są – dziś zobaczyłem pierwszego w tym roku szmatyrloka. Jeśli wyraz ten skojarzył się Państwu ze stojakiem na szmaty, to spieszę ze sprostowaniem. Szmatyrlok to po śląsku motyl. Nazwa ta – o ni...

Moja podróż do Tomska miała miejsce w marcu, felieton ukaże się w maju – kawał czasu z punktu widzenia mediów żyjących coraz bardziej dniem, godziną, ba, nawet minutą, ale na szczęście piszę w miesięczniku, gdzie wciąż trwa słuszne przekonanie, że ważne i pię...

Nie wiem, jak to się stało, ale napisałem ponad sto dwadzieścia felietonów ze śląskimi motywami, a jeszcze nie pojawiła się w nich postać sztajgra. Niedopatrzenie to straszne, bowiem śląska mentalność bez niej nie byłaby taka sama. Ze względu na charakter pra...

Maić znaczy stroić. Pewnie moglibyśmy się spierać, czy najpierw były łąki umajone, więc miesiąc tego umajenia nazwano majem, czy też odwrotnie, najpierw był maj, a to, co robi z łąkami, nazwaliśmy umajeniem. Jedno jest pewne: na majowym spacerze nie sposób...

– Pięknie tu macie – mówię, patrząc na oblane słońcem zbocza Dolomitów. Pejzaż kołysze się, bo siedzimy na wyciągu krzesełkowym. Ciemnozielone świerkowe czuby przeplatają się z plamami śniegu. – Najpiękniej jest, gdy całe góry pokrywa biel i ani jedno drze...

Wesele zdarza się w życiu tak rzadko (ja miałem jedno i to się już nie zmieni), że pamięć o nim pozostaje na zawsze. Są marzenia panny młodej o białej sukni, o której będą mówiły koleżanki, o rzęsiście oświetlonym kościele i wypełniającej go wyjątkowej muzyce...

Ileż się ich nasłuchałem przez ponad czterdzieści lat życia w Towarzystwie! Niektóre były kierowane wprost do mnie, inne stanowiły część tradycji ustnej jezuitów przekazywanej z pokolenia na pokolenie podczas opowieści snutych przy posiłkach, spotkaniach itp....

Jeśli powyższy tytuł brzmi dla kogoś znajomo – to nie przypadek, choć, jak sądzę, dotyczy to raczej starszej części czytelników. Na początku 1987 roku na łamach „Tygodnika Powszechnego” prof. Jan Błoński opublikował esej pod tytułem Biedni Polacy patrzą na ge...

Przyznaję, że nigdy nie było mi po drodze z Benedyktem XVI, choć noszę to samo imię zakonne. Mówił bezemocjonalnym, obcym dla mnie językiem twardej teologii. Przeczytałam kilka encyklik, wszystkie części Jezusa z Nazaretu i… nic. I w końcu po prostu to zaa...

18 grudnia trzech polskich sędziów: Szymon Marciniak, Tomasz Listkiewicz i Paweł Sokolnicki prowadziło finał mistrzostw świata Argentyna – Francja. Robili to bardzo dobrze, a dzięki transmisji telewizyjnej oglądało ich kilka miliardów ludzi na całym świecie. ...

Program duszpasterski zaproponowany przez polskich biskupów na 2023 rok nosi tytuł „Wierzę w Kościół Chrystusowy”. Pozostawię na boku refleksję na temat konieczności i potrzeby formułowania podobnych programów, a potem skrupulatnego ich wypełniania na różnych...

„Jest w Łukaszowym opisie męki Pańskiej scena, która nie daje mi spokoju. To rozmowa Pana Jezusa ze współukrzyżowanymi łotrami. Jeden z nich Go lży, drugi natomiast wyznaje swoją winę i uznaje, że ta straszna kara mu się należy, ale jednocześnie zwraca się do...

Lubię w sylwestra – lub w któryś z pierwszych noworocznych dni – wybrać się na most. Na szczególny, filozoficzny spacer. Śladami Heraklita, który twierdził, że wszystko płynie, że nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki. To jest co roku inna rzeka, także ...

Jest takie opowiadanie Dina Buzzatiego (a piszę te słowa w pięćdziesiątą rocznicę śmierci wielkiego pisarza), które opowiada o wielkim, groźnym psie Tronku, któremu nagle ktoś (mały piesek) zaczyna podbierać kości. Robi to raz, potem drugi, lecz scenka ta wyd...

Zorientowałem się właśnie, że kilka ostatnich felietonów poświęconych było różnym ważnym (przynajmniej moim zdaniem) i aktualnym tematom dotyczącym życia Kościoła. I doszedłem do wniosku, że pora nieco zluzować. Zwłaszcza że dziś miała miejsce seria wydarzeń,...

Koleżanka pochowała mamę. Dwa lata wcześniej odszedł ojciec. Obydwoje dożyli 95 lat. On – więzień Auschwitz, potem dyrektor gastronomiczny prestiżowych warszawskich hoteli, uczący fachu kelnerów i kierowników sal. Ona – urzędniczka i gospodyni domowa, bo ktoś...

Prócz sobót i niedziel budzę się mniej więcej o czwartej. A raczej jestem budzony. Nie przez śpiew ptaków, tylko przez terkot drukarki. To nie może być nic innego, tylko żona, która przygotowuje się do lekcji. Moja żona uczy francuskiego w szkole podstawowej ...

Popłakałem się w łazience pewnego hotelu na trasie Grosseto – Ferrara. A było tak: Upał niewyobrażalny, dlatego pierwszymi rzeczami do załatwienia na miejscu były toaleta i prysznic. Kiedy już usiadłem i bez większego trudu załatwiłem tak zwane potrzeby, wsta...

Co roku mam podobny kłopot z wrześniowym felietonem – trzeba go napisać w połowie wakacji. A to oznacza wielkie prawdopodobieństwo, że świadomość tej powinności obudzi się we mnie w trakcie urlopu. Tak było i tym razem. Leżę sobie na świeżo objedzonym niskim ...

Powietrze jest lepkie i gęste, a dźwięki wiszą w nim jak dojrzewające owoce na gałęziach. Słyszę wszystko. Śpiew wróbli i kraczące wrony, stukanie dłut za ścianą, głos kobiety, która o coś pyta. Jej zdanie zakrzywia się w górę, tony są najwyższe przed samym z...

Zastanawiam się, czy tym razem nie zawiesić tytułu mojego cyklu felietonów. Bo nie siedzę na śląskiej prowincji, tylko na szwajcarskiej. Prowincjonalność się zgadza, bo to głębokie południe kantonu Ticino. No i nisko jak na Szwajcarię – niecałe 300 metrów. Ni...

Do Włoch na wakacje jeżdżę co roku i co roku próbuję odnotować pierwsze obserwacje, pierwsze wrażenia. Są wśród nich te, co zawsze, odkryte i nazwane po raz kolejny, takie same jak zwykle, tyle że odbierane przez człowieka jakoś zmienionego przez epidemię, woj...

„Co można zrobić?” – mawiają Bengalczycy w chwilach, gdy wiedzą, że nic nie można. Używają tego powiedzonka jak filozoficznej maksymy, jak zaklęcia zgody na niemoc, jak gestu bezradnego rozłożenia rąk. I ja obracam to zdanie w głowie – po bengalsku, fonetyczn...

Co roku sobie obiecuję, że tym razem do wakacji dobrnę spokojnie, bez pośpiechu, porządkując na bieżąco sprawy i sprawki. I nigdy się to nie udało, tym razem też. Nie tyle więc wyjechałem z Warszawy, co z niej uciekłem. Zatrzymaliśmy się niedaleko polsko-c...

Dzień dobry – powiedziałem, wchodząc do szpitalnej sali. Było w niej już dwóch panów, na oko nieco starszych niż ja. Oni pewnie tak samo pomyśleli o mnie. Jeden odpowiedział, drugi, wpatrzony w zasłonięte okno, był myślami gdzieś daleko. Szczęśliwie szpita...

Stało się. Wysłałem do Wydawnictwa Literackiego przekład Boskiej Komedii Dantego. Ukaże się drukiem na początku listopada. Formułując wstęp o przekładzie, chcę na bieżąco zdać sprawę z wyboru drogi i wahań. Wychowałem się – jak pewnie większość czytelników...

Przypuszczam, że każdy je ma – swoje talizmany, kołysanki, zaklęcia. Takie przedmioty, czynności albo rytuały, które przynoszą naraz radość, otuchę i schronienie. Niewielkie zaułki czasu, w których jesteśmy otuleni filtrem przyjemności niby kocykiem chroniący...

Zmarła pani Teresa Borkowska. To nazwisko nikomu nic nie mówi, ale być może ktoś z czytelników spotkał się z nią. Nazywana była „najpiękniejszym parkomatem Polski”. Pani Teresa pracowała na parkingu w Mikołajkach. Miała swoje stałe miejsce przed ratuszem. Był...

Pewien francuski krytyk literacki zachwycony twórczością Ryszarda Kapuścińskiego powiedział po tym, jak w Saint-Malo w czasie festiwalu literatury podróżniczej polskiemu pisarzowi przyznano nagrodę, że „żaden Francuz nie zdobyłby się na to, aby napisać o Afry...

To znakomity pomysł, by studentów bankowości, finansów czy innych kierunków biznesowych uczyć ram kulturowych, w jakich ten biznes się porusza. Bo przecież nie ma zarządzania czy marketingu bez człowieka. Biznes nie sprowadza się do liczb i technicznych opera...

Jej matka urodziła się i wychowała w pałacu Buckingham. Tam od przyjaciół ze straży królewskiej dostał ją karabinier, który przez jakiś czas w ramach współpracy służb brytyjskich i włoskich pełnił służbę w pałacu. Kiedy miała cztery lata, już w Rzymie urodził...

Albert Camus, laureat literackiego Nobla, w młodości bramkarz piłkarskiej drużyny w Oranie powiedział: „Wszystko, co wiem o moralności i powinnościach człowieka, zawdzięczam futbolowi”. Był taki brazylijski piłkarz, który nazywał się Garrincha. Pochodził z...

Mówią, że tu zawsze wieje, ale dziś grzywy pękatych palm trwają bez ruchu. Lśnią w słońcu, nastroszone niby długie ostrza. Codziennie budzi mnie cisza, milczenie kaktusów, które u nas hoduje się w miniaturowych doniczkach, a tu rosną jak drzewa. Gekon, który ...

Nie lubię tych myśli, może dlatego dopuszczam je tylko jako przebłyski. Nagłe i chwilowe rozdarcia powłoki spraw bieżących. Przypominają lekkie rażenie prądem. Na moment nieprzyjemny dreszcz, jasno przed oczami, mały grymas na twarzy. Zbyt mały, żeby ktoś zau...

Na 71. edycję Festiwalu Piosenki Włoskiej San Remo 2021 czekałem rok, od poprzedniego, jeszcze sielskiego wydania. Wiem, że dla wielu to obciach – sam festiwal i to, że czekałem – ale po prostu tak mam, od lat siedemdziesiątych, kiedy transmitowano czy retran...

Czy Bermudy i Weimar mają ze sobą coś wspólnego? Wydawałoby się, że nic takiego nie wchodzi w grę. Urodzony we Frankfurcie nad Menem Johann Wolfgang von Goethe, największy niemiecki poeta, spędził większość życia w Weimarze, a nie na wyspach Morza Karaibskieg...

Gdy po długich tygodniach ciszy i bezruchu otworzyły się rzymskie kawiarnie, spragniona kawy ludność przypuściła szturm. Kelnerzy dostali sześciu rąk, do stolików wiły się długie kolejki, kasy notowały rekordowe obroty. A policjanci cierpliwie wypisywali niek...

Sto lat temu, 2 marca 1921 roku, urodził się Kazimierz Górski. Jako przewodnik po Stadionie Narodowym rozpoczynam spacer z gośćmi od ogólnych uwag, po czym, wskazując na stojący pod stadionem pomnik słynnego trenera, pytam: „Czy wiecie państwo, kim był Kazimi...

Nie pamiętałem, że był dla mnie taki ważny, jak często nie pamięta się o kimś do chwili, gdy niepamięć zostanie zweryfikowana przez śmierć. Ryszard Szurkowski to ktoś, komu winien jestem dwa słowa, choć nie jestem ani wiernym kibicem sportowym, ani – tym b...

Paulina Wilk w swoim niedawnym felietonie pisała o wróżbach, jakie wiążą się z pierwszym dniem nowego roku. Dodałbym jeszcze inne powiedzenie: „Jaki poniedziałek, taki cały tydzień”. A na maksymę, że „Przysłowia są mądrością narodu”, przypomnę refleksję, jaką...

Kiedy zawieramy małżeństwo, niemal zawsze słyszymy tradycyjną formułkę: „Wszystkiego dobrego na nowej drodze życia”. Droga się zaczyna. Początkowo budowana z entuzjazmem. Potem nieco przygasa, bo okazuje się, że codzienność narzuca swoje nieubłagane rygory. W...

Myślałam, że lubię zmiany. Najwyraźniej tylko niektóre i na własnych warunkach. Na zdarzenia niezaplanowane, nieoswojone reaguję kiepsko. Nie jestem dość elastyczna, głodna innowacji, chyba jednak nie nadaję się do nowoczesności. To taki permanentny karnawał,...

Miałem takiego sekretarza w swojej pierwszej redakcji: przemiły i kulturalny pan Miecio, absolwent przedwojennego gimnazjum, co oznaczało poziom wyższy niż dyplom powojennej wyższej uczelni. Widział we mnie ofiarę własnej erudycji, którą musiał pokazywać codz...

W setną rocznicę urodzin Karola Wojtyły pisałem tu o nieudanej próbie zrozumienia go inaczej niż poprzez wspomnienie – przywoływanie TAMTYCH odczuć, TAMTEGO entuzjazmu z 1978 roku. Dziś – nic. Mam poczucie, że w roku tego jubileuszu powinienem choć spróbować....

Kryzys odsłania zjawiska psychologiczne, ujawnia zachowania i opinie, które w innych czasach wydają się uśpione. Niekiedy odnosimy wrażenie, że już dawno je przepędziliśmy, że należą do innej epoki. To dotyczy kryzysu zarówno w kontekście jednostki, jak i spo...

„Pomijaj do woli, aż trafisz na utwór, który ci się spodoba!” – usłyszałam w reklamie popularnego serwisu z muzyką online. W płatnej wersji pozwala on użytkownikom podejmować decyzje negatywne, odrzucać piosenki, których nie chcą słuchać. Za darmo leje się st...

Tata zbudził mnie przed świtem. Pochylona nad wanną ochlapywałam twarz i włosy chłodną wodą. Nie cierpię wstawać przed słońcem, ale czekała nas wspaniała podróż – aż nad morze. Na peronie na Wschodniej było ciemno i gęsto od ludzi. Do pociągów pospiesznych, b...

Coś mi stanęło w gardle. Dosłownie, ale i w przenośni. Trudno przełknąć to, co się dzieje, i to, co się nie wydarzy. Przełknąć i pójść dalej. Kiedy tata uczył mnie jeździć samochodem i wychodziliśmy kanciastym volkswagenem z zakrętu, mawiał: „No, córuś, ...

Na początku roku spotkaliśmy się w małym gronie rodziny i przyjaciół, żeby jak zwykle ustalić turystyczne plany. Siedzieliśmy sobie na małej przestrzeni, piliśmy wino, oglądaliśmy zdjęcia z wcześniejszych wspólnych wyjazdów. Za jeden z celów tegorocznych wypr...

Wiem, że powołuję się na niego często, ale cóż na to poradzę, że Dino Buzzati, pisarz włoski z Belluno, zawarł w swoich powieściach, a zwłaszcza w opowiadaniach, większość moich obsesji i lęków, niewyrażalnych wahań i wewnętrznych pulsacji. I oto znów do mnie...