„Odpoczynek i kult” w mediach

Na temat książki „Odpoczynek i kult” autorstwa Josefa Piepera – niemieckiego filozofa katolickiego ukazało się kilka wzmianek medialnych. Poniżej prezentujemy niektóre z nich.

miesięcznik „W drodze”, grudzień 2023 r., Odnajdując sens świętowania, Agnieszka Kołaczek:

Rozpoczynając lekturę książki Odpoczynek i kult, możemy się poczuć lekko zagubieni, gdyż wkraczamy w obcy dla większości z nas świat pojęć i myśli. Na szczęście w pewnym momencie ten naukowo-filozoficzny język przestaje mieć znaczenie.

Dlaczego? Gdyż w przekazie kryje się wstrząsająco aktualna treść. Autor, żyjący ponad siedemdziesiąt lat temu, opisuje i diagnozuje zjawiska, z którymi mamy do czynienia dzisiaj.

Pisze o ludziach będących „funkcjonariuszami” w świecie pracy totalnej, „przykutych” mentalnie do swojej pracy na podobieństwo proletariackiego robotnika, który pracował nieustannie, bo nic nie posiadając, mógł sprzedawać tylko pracę. Pisze o wypoczynku mającym przygotować do jeszcze wydajniejszej pracy, wypoczynku zorganizowanym i zaplanowanym jak kolejne zadanie do wykonania. Pisze o pustych celebracjach świąt pozbawionych duchowego wymiaru, o pozostawaniu w stanie wiecznego zagonienia i o skarłowaceniu ludzkiego wnętrza. A przecież w 1948 roku nie było jeszcze korporacji oczekujących od pracownika pełnej dyspozycyjności, biurowców wyposażonych w siłownie, pokoje do wypoczynku i baseny, firmowych wyjazdów motywacyjnych. Nie było telefonii komórkowej i internetu, pozwalających dotrzeć do pracownika w dowolnym miejscu i czasie. Nie było dekoracji bożonarodzeniowych w listopadzie i hasła „magia świąt”.

Jednocześnie autor nie pozostawia czytelnika samego po burzy, którą może wywołać obnażenie mechanizmów, w jakie wciąga nas świat. Pokazuje, gdzie znaleźć wyciszenie i odzyskać godność. Warto przystanąć, by odnaleźć na nowo sens świętowania, a w konsekwencji (dosięgając tego, co najważniejsze) – bliskość z Bogiem, nasz sens życia.

„Dziennik Łódzki”, „Nowa Trybuna Opolska”, „Polska Metropolia Warszawska”, „Gazeta Lubuska”, „Gazeta Wrocławska”, 12-13 stycznia 2024 r., Wypoczynek jako fundament ludzkiej kultury, Mariusz Grabowski:

Niewielka książeczka Josefa Piepera (zaledwie 114 stron i wstęp wstęp kard. Karla Lehmanna) stanowi jeden z najważniejszych tytułów filozoficznych wydanych w XX w. Traktuje o odpoczynku jest postawie umysłu i stanie duszy, który sprzyja zdolności właściwego postrzegania rzeczywistości. W przeciwieństwie np. do ” Prawa do lenistwa” Paula Lafargue’a' a a nie jest ideologicznym manifestem, ale precyzyjnym wywodem myśliciela.

W pięknym Minister

Zacznijmy od autora. Josef Pieper ( 1904- 1997), był niemieckim filozofem, który przyczynił się do fali odrodzenia filozofii neotomistycznej w XX w. Pieper studiował filozofię, prawo oraz socjologię na uniwersytecie w Berlinie i w Miinster. Tym samym Miinster, w którym w XVI w. szaleli anabaptyści ( Jan Matthijs czy Jan z Lejdy), którzy założyli tam komunę monasterską.

Po okresie pracy jako socjolog oraz autor, Pieper został profesorem zwyczajnym antropologii filozoficznej na uniwersytecie w Miinster. Nauczał w latach 1950- 1976. A jako tzw. professor emeritus wykłady kontynuował tam do 1996 r.

W Polsce ukazało się sporo jego prac. Do najbardziej znanych prac należą: „Cztery cnoty kardynalne”, „Scholastyka”, „Wypoczynek jako fundament kultury”, „Akt w filozofii”, „O miłości nadziei i wierze”, „Wprowadzenie do Tomasza z Akwinu”. Przełożył na niemiecki min. „Problem cierpienia” CS. S. Lewisa.

Wysławianie Stwórcy

Wedle Piepera, już Grecy i średniowieczni Europejczycy rozumieli wielką wartość i znaczenie wypoczynku. Wskazuje, że religia może narodzić się tylko w czasie wolnym – czasie wolnym, który pozwala na kontemplację natury Boga.

„Obchodzenie i przeżywanie akceptacji świata w niecodzienny sposób jest tym, co stanowi sens święta. Nie można jednak wymyśleć bardziej intensywnego akceptowania świata niż „chwała Boża”, wysławianie Stwórcy tego świata” – pisze.

Czas wolny był i zawsze będzie zatem pierwszym fundamentem każdej kultury. Pieper utrzymuje, że nasz współczesny świat kultu pracy pokonał czas wolny. Autor ostrzega, że jeśli nie odzyskamy „sztuki” ciszy i wglądu w siebie, a także zdolności do niedziałania, jeśli zastąpimy prawdziwy wypoczynek naszymi powierzchownymi rozrywkami, zniszczymy naszą kulturę – i samych siebie.

Korzyść to nie wszystko

Pieper zwraca uwagę na pozorny paradoks współczesności: W świecie, w którym wszystko jest skalkulowane, gdy chcemy być „wydajni i sprawczy”, odpoczywanie wydaje się jedynie marnowaniem czasu. Dlatego Pieper przywraca znaczenie odpoczynkowi jako chwilom, w których mamy możliwość świętowania, a ” najuroczystszym, jaki w ogóle istnieje, sposobem obchodzenia święta, jest kult”.

Uważa, że praca nie powinna być wyłączną miarą naszego życia. Przestrzega przed dyktaturą pożytku i użyteczności jako jedynych wyznaczników sensownego działania, ale także przed czczym organizowaniem czasu wolnego, co może być tak naprawdę kolejną formą pracy.

biznesnafali.pl, Grudniowe nowości W drodze:

Faktem jest, że częściej zastanawiamy się nad sensem pracy niż nad znaczeniem odpoczynku. W świecie, w którym wszystko jest skalkulowane, gdy chcemy być wydajni i sprawczy, odpoczywanie wydaje się marnowaniem czasu. Josef Pieper przywraca znaczenie odpoczynkowi jako chwilom, w których mamy możliwość świętowania, a „najuroczystszym, jaki w ogóle istnieje, sposobem obchodzenia święta, jest kult”. Uważa, że praca nie powinna być wyłączną miarą naszego życia. Przestrzega przed dyktaturą pożytku i użyteczności jako jedynych wyznaczników sensownego działania, ale także przed czczym organizowaniem czasu wolnego, co może być tak naprawdę kolejną formą pracy.

Książka stanowi jeden z najważniejszych tytułów filozoficznych wydanych w XX wieku. Choć minęło ponad 70 lat, wydaje się, że jej aktualność jest żywa jak nigdy dotąd.

Pełna treść informacji prasowej dostępna jest na stronie: biznesnafali.pl.

liturgia.pl, „Odpoczynek i kult” – nowa książka Josefa Piepera o sensie świętowania:

Faktem jest, że częściej zastanawiamy się nad sensem pracy niż nad znaczeniem odpoczynku. W świecie, w którym wszystko jest skalkulowane, gdy chcemy być wydajni i sprawczy, odpoczywanie wydaje się marnowaniem czasu. Josef Pieper przywraca znaczenie odpoczynkowi jako chwilom, w których mamy możliwość świętowania, a „najuroczystszym, jaki w ogóle istnieje, sposobem obchodzenia święta, jest kult”.

Uważa, że praca nie powinna być wyłączną miarą naszego życia. Przestrzega przed dyktaturą pożytku i użyteczności jako jedynych wyznaczników sensownego działania, ale także przed czczym organizowaniem czasu wolnego, co może być tak naprawdę kolejną formą pracy (…).

Pełna treść dostępna jest na stronie: liturgia.pl.

tygodnik „Idziemy” (nr 51/2023) oraz idziemy.pl, Więcej niż przerwa, Barbara Stefańska:

Zbliża się czas bożonarodzeniowego świętowania i odpoczywania.

W książce wydanej przez oficynę W drodze niemiecki filozof Josef Pieper wskazuje na ścisły związek tych dwóch rzeczywistości. „Odpoczynek może zaistnieć i przetrwać tylko w swym zakorzenieniu w kulcie. Ma to miejsce przede wszystkim w świętowaniu” – pisze we wstępie kard. Karl Lehmann. Pieper traktuje odpoczynek nie jako zwykłą przerwę w pracy, ale jako postawę, w której „jest coś z pogodnego przyjmowania tego, czego nie da się pojąć, z akceptacji tajemniczego charakteru świata”. Ta dość wymagająca publikacja, napisana w połowie XX w., wciąż jest aktualna, dotyka bowiem kluczowych zagadnień życia ludzkiego. Rzuca także światło na głębszy sens niedzieli, która łączy w sobie kult, świętowanie i odpoczynek. Pieper obficie czerpie z myśli innych filozofów, poczynając od starożytności, przez św. Tomasza z Akwinu, po XX-wiecznych. Dotyka także zagadnień teologicznych, ale publikacja ma charakter filozoficzny.

info.dominikanie.pl, Grudniowe nowości W drodze, Odpoczynek i kult, Josef Pieper:

Faktem jest, że częściej zastanawiamy się nad sensem pracy niż nad znaczeniem odpoczynku. W świecie, w którym wszystko jest skalkulowane, gdy chcemy być wydajni i sprawczy, odpoczywanie wydaje się marnowaniem czasu. Josef Pieper przywraca znaczenie odpoczynkowi jako chwilom, w których mamy możliwość świętowania, a „najuroczystszym, jaki w ogóle istnieje, sposobem obchodzenia święta, jest kult”. Uważa, że praca nie powinna być wyłączną miarą naszego życia. Przestrzega przed dyktaturą pożytku i użyteczności jako jedynych wyznaczników sensownego działania, ale także przed czczym organizowaniem czasu wolnego, co może być tak naprawdę kolejną formą pracy.

Książka stanowi jeden z najważniejszych tytułów filozoficznych wydanych w XX wieku. Choć minęło ponad 70 lat, wydaje się, że jej aktualność jest żywa jak nigdy dotąd.

Pełna treść informacji prasowej dostępna jest na stronie: info.dominikanie.pl.

60plus.pl, Odpoczynek i kult:

(…) Faktem jest, że częściej zastanawiamy się nad sensem pracy niż nad znaczeniem odpoczynku. W świecie, w którym wszystko jest skalkulowane, gdy chcemy być wydajni i sprawczy, odpoczywanie wydaje się marnowaniem czasu. Josef Pieper przywraca znaczenie odpoczynkowi jako chwilom, w których mamy możliwość świętowania, a „najuroczystszym, jaki w ogóle istnieje, sposobem obchodzenia święta, jest kult”. Uważa, że praca nie powinna być wyłączną miarą naszego życia. Przestrzega przed dyktaturą pożytku i użyteczności jako jedynych wyznaczników sensownego działania, ale także przed czczym organizowaniem czasu wolnego, co może być tak naprawdę kolejną formą pracy. Obchodzenie i przeżywanie akceptacji świata w niecodzienny sposób jest tym, co stanowi sens święta. Nie można jednak wymyśleć bardziej intensywnego akceptowania świata niż „chwała Boża”, wysławianie Stwórcy tego świata– napisał Josef Pieper w książce Odpoczynek i kult (tytuł oryginalny:Muße und Kult) (…).

Obszerniejszy fragment tekstu dostępny jest na stronie: 60plus.pl.

przewodnik-katolicki.pl, „Odpoczynek i kult”, Josef Pieper:

Czas wolny był i zawsze będzie pierwszym fundamentem każdej kultury. Pieper utrzymuje, że nasz współczesny świat kultu pracy pokonał czas wolny.

Książka stanowi jeden z najważniejszych tytułów filozoficznych wydanych w XX wieku. Choć minęło ponad 70 lat, wydaje się, że jej aktualność jest żywa jak nigdy dotąd.
Odpoczynek jest postawą umysłu i stanem duszy, który sprzyja zdolności postrzegania rzeczywistości świata. Josef Pieper pokazuje, że Grecy i średniowieczni Europejczycy rozumieli wielką wartość i znaczenie wypoczynku. Wskazuje również, że religia może narodzić się tylko w czasie wolnym – czasie wolnym, który pozwala na kontemplację natury Boga. Autor zachęca, by mieć oczy i uszy, serce i ducha otwarte na doświadczenie chwili obecnej (…).

Pełna treść informacji prasowej dostępna jest na stronie: przewodnik-katolicki.pl.

doxa.fm, Książka pt.: „Odpoczynek i kult”:

„Odpoczynek i kult” to nowa propozycja Wydawnictwa W drodze. Książka stanowi jeden z najważniejszych tytułów filozoficznych wydanych w XX wieku. Minęło ponad 70 lat, ale wydaje się, że jej aktualność jest żywa jak nigdy dotąd. Autorem jest Josef Pieper, niemiecki filozof katolicki, profesor antropologii filozoficznej, jeden z czołowych pisarzy fali odrodzenia filozofii neotomistycznej.

W świecie, w którym chcemy być bardziej wydajni, w którym wszystko jest skalkulowane, odpoczynek wydaje się marnowaniem czasu. Josef Pieper przywraca znaczenie odpoczynkowi. Ukazuje, że wolne chwile dają możliwość świętowania, zachęcają do kontemplacji życia, tym samym dają przestrzeń dla duszy szukającej Boga.

Publikacja jest bezcenną lekturą dla studentów, wykładowców, kleryków, a także dla każdego kto jest zainteresowany pogłębionym rozwojem duchowym. Książka ta zmierza pod prąd współczesnej zabieganej kulturze.

Więcej szczegółów znaleźć można na stronie: www.wdrodze.pl.

Radio Doxa jest patronem medialnym książki.

moj.powiat.pl, aleteia.pl, Jesteśmy nieufni wobec tego, co nie wymaga wysiłku. A przecież wiara to łaska:

Czy trud jest dobry sam w sobie?

„Trud jest dobrem” – przeciw tej opinii Tomasz z Akwinu w Summa theologiae wysunął następującą tezę: „Istota cnoty polega bardziej na dobru niż na trudzie”. „Nie wszystko więc, co jest trudniejsze, musi być również bardziej godne podziwu, ale musi być w ten sposób trudniejsze, żeby jednocześnie było w większym stopniu dobre”.

O cnocie średniowiecze powiedziało coś, z czym my, ziomkowie Kanta, z trudem się godzimy. Umożliwia nam ona, by nasze naturalne skłonności – były nam podporządkowane? Nie, takie byłoby sformułowanie Kanta i nam wszystkim bliska jest ta myśl. Nie, Tomasz mówi: cnota doskonali nas w podążaniu za naszymi naturalnymi skłonnościami we adekwatny sposób. Tak, najdoskonalsze realizacje moralnego dobra charakteryzują się tym, iż osiągamy je bez trudu, bo do ich istoty należy to, iż wynikają z miłości. Ale to przecenianie trudu i wysiłku jest widoczne choćby w samym pojęciu miłości (…).

Obszerniejszy fragment tekstu dostępny jest na stronie: moj.powiat.pl oraz aleteia.pl.

radionadzieja.pl, Książka „Odpoczynek i kult”:

Faktem jest, że częściej zastanawiamy się nad sensem pracy niż nad znaczeniem odpoczynku. W świecie, w którym wszystko jest skalkulowane, gdy chcemy być wydajni i sprawczy, odpoczywanie wydaje się marnowaniem czasu.

Josef Pieper przywraca znaczenie odpoczynkowi jako chwilom, w których mamy możliwość świętowania, a „najuroczystszym, jaki w ogóle istnieje, sposobem obchodzenia święta, jest kult”. Uważa, że praca nie powinna być wyłączną miarą naszego życia. Przestrzega przed dyktaturą pożytku i użyteczności jako jedynych wyznaczników sensownego działania, ale także przed czczym organizowaniem czasu wolnego, co może być tak naprawdę kolejną formą pracy.
Książka stanowi jeden z najważniejszych tytułów filozoficznych wydanych w XX wieku. Choć minęło ponad 70 lat, wydaje się, że jej aktualność jest żywa jak nigdy dotąd. Odpoczynek jest postawą umysłu i stanem duszy, który sprzyja zdolności postrzegania rzeczywistości świata. Josef Pieper pokazuje, że Grecy i średniowieczni Europejczycy rozumieli wielką wartość i znaczenie wypoczynku. Wskazuje również, że religia może narodzić się tylko w czasie wolnym – czasie wolnym, który pozwala na kontemplację natury Boga (…).

Pełna treść informacji prasowej dostępna jest na stronie: radionadzieja.pl.

Radio Nadzieja, „Odpoczynek i kult”, Anna Czytowska:

gosc.pl, Josef Pieper – „Odpoczynek i kult”:

Faktem jest, że częściej zastanawiamy się nad sensem pracy niż nad znaczeniem odpoczynku. W świecie, w którym wszystko jest skalkulowane, gdy chcemy być wydajni i sprawczy, odpoczywanie wydaje się marnowaniem czasu. Josef Pieper przywraca znaczenie odpoczynkowi jako chwilom, w których mamy możliwość świętowania, a „najuroczystszym, jaki w ogóle istnieje, sposobem obchodzenia święta, jest kult”. Uważa, że praca nie powinna być wyłączną miarą naszego życia. Przestrzega przed dyktaturą pożytku i użyteczności jako jedynych wyznaczników sensownego działania, ale także przed czczym organizowaniem czasu wolnego, co może być tak naprawdę kolejną formą pracy (…).

Pełna treść treść informacji prasowej dostępna jest na stronie: gosc.pl.

granice.pl, Danuta Szelejewska:

Czy praca i odpoczynek powinny iść ze sobą w parze? Który element ma przewagę? Opublikowana nakładem Wydawnictwa W drodze książka Odpoczynek i kult poddaje dyskursywnym rozważaniom zarówno sens odpoczynku, jak i rolę kultu, analizując je  pod kątem ich wzajemnej zależności.

Refleksje Josefa Piepera, choć po raz pierwszy przedstawił je w 1948 roku, niczego nie straciły ze swej aktualności (we Wstępie kardynał Karl Lehmann, omawiając znaczenie filozoficznej myśli Piepera dla czasów współczesnych, ukazał tło, warunki powstania i kontekst jego pierwszego dzieła). Powołując się na Arystotelesa, autor widzi w odpoczynku fundament zachodniej kultury. Wyjaśnia znaczenie tego pojęcia, sięga jego istoty, przytacza historyczne wskazówki, odpiera zarzuty. Wyjawia różnice dotyczące oceny pracy i odpoczynku u człowieka starożytnego, średniowiecznego oraz współczesnego. Uwidacznia obraz pracy w szeroko pojętym zakresie (łącznie z filozofowaniem, które – najdalsze od poznania zmysłowego – należy rozumieć jako pracę). Powołując się na nauczanie o życiu w późnym średniowieczu, niezdolność odpoczywania wiąże z gnuśnością (analizuje przy okazji metafizyczno – teologiczne pojęcie gnuśności). Naprzeciw paradygmatu pracy jako trudu stawia odpoczynek będący postawą świątecznego rozważania (przewaga odpoczynku nad życiem aktywnym). Formułuje obraz chwil odpoczynku, którego rdzeniem jest świętowanie.

Zawarte na łamach publikacji filozoficzne refleksje są interesujące, spójne i szczegółowe, argumenty natomiast rzeczowe, dobrze uzasadniające znaczenie odpoczynku oraz kultu. Przykład niedzieli (dzień Pański jest dniem odpoczynku i kultu), którym autor się posłużył, doskonale wyjaśnia znaczenie omawianych zagadnień dla czasów współczesnych. Treść bogata jest w elementy antropologii filozoficzno – teologicznej, historii i historii religii oraz scholastyki. Są liczne odwołania do prawd objawionych i myśli filozofów różnych epok. Adekwatne do treści fragmenty biblijne opatrzono siglami, niemieckie i łacińskie zwroty – przetłumaczono na język polski. Przypisy, oprócz wyjaśnień, zawierają również źródła bibliograficzne. Wcięcia w tekście nie tylko dodają przejrzystości, ale również pełnią rolę systematyzująco – utrwalającą.

Odpoczynek i kult to pozycja zaliczana do literatury specjalistycznej. Fachowy język przekazu znacznie zawęża grono odbiorców, jednak zainteresowani tematem będą usatysfakcjonowani.

„Przewodnik Katolicki”, 28 stycznia 2024 r., Pamiętajmy o odpoczynku:

Częściej zastanawiamy się nad sensem pracy niż nad znaczeniem odpoczynku. W świecie, w którym wszystko jest skalkulowane, gdy chcemy być jak najbardziej wydajni, odpoczywanie wydaje się marnowaniem czasu. Josef Pieper, niemiecki filozof katolicki, przywraca znaczenie odpoczynkowi jako chwilom, w których mamy możliwość świętowania, a ” najuroczystszym, jaki w ogóle istnieje, sposobem obchodzenia święta jest kult”. To jeden z najważniejszych tytułów filozoficznych wydanych w XX w. Choć minęło ponad 70 lat, wydaje się, że jej aktualność jest żywa jak nigdy dotąd. Pieper pokazuje, że Grecy i średniowieczni Europejczycy rozumieli wielką wartość i znaczenie wypoczynku. Wskazuje również, że religia może narodzić się tylko w czasie wolnym – czasie wolnym, który pozwala na kontemplację natury Boga. Autor zachęca, by mieć oczy i uszy, serce i ducha otwarte na doświadczenie chwili obecnej. Tylko wtedy zyskamy szansę, by spojrzeć na swoje życie z boskiej perspektywy.

„Gość Niedzielny”, 24 marca 2024 r., Żeby odpocząć, Szymon Babuchowski:

Żyjemy w czasach, w których praca uważana jest za jedną Ł z najwyższych wartości. Wielu z nas wydaje się ona głównym celem w życiu, a niektórzy wręcz stają się wyznawcami jej kultu. Tymczasem niemiecki filozof katolicki Josef Pieper dokonuje rewolucji w naszym myśleniu o pracy i odpoczynku. Już na wstępie przytacza szokujące dla współczesnego człowieka słowa Arystotelesa: ” Pracujemy, żeby odpocząć”. I w filozoficznym, ale przystępnym także dla laika, wywodzie wykazuje, że odpoczynek i kontemplacja mają wyższą rangę niż nasze codzienne aktywności. To książka, która na nowo uczy nas świętowania.