Żyd, ateista wyrzeźbił pomnik polskiego papieża – tak powinna pani zacząć – śmieje się 90-letni Samuel Willenberg, przystojny, postawny i skory do żartów. Wszystko w tym wstępie jest prawdą. Ale z czasem dociera do mnie, że to tylko błyskotliwy paradoks, przesłaniający głębszą prawdę.
Kiedy pierwszy raz słyszę od Mateusza Środonia, malarza ikon – katolika, że w Warszawie ma stanąć kolejny pomnik papieża Polaka, próbuję się uśmiechnąć. Ale chyba jestem mało przekonująca. – Nie, to nie jest kolejny… – Środoń waha się chwilę i znika w pokoju. Po chwili wraca z olbrzymią fotografią – powiększonym projektem nowego pomnika i ustawia ją na podłodze w kuchni warszawskiego mieszkania, w której rozmawiamy. Pełen entuzjazmu zaczyna opowiadać. Rejestruję połowę – projekt jest przejmujący i wyłączam się na chwilę. A potem myślę, że postawienie tego pomnika byłoby czymś ważnym. Choć generalnie, jeśli chodzi o pomniki, jestem ostrożna. Niewielka rzeźba przedstawiająca papieża Jana Pawła II pochylającego się nad Torą miałaby stanąć, jak mówi Środoń, przed kościołem św. Augustyna na Nowolipkach.
Nadzieja
Kilka miesięcy później – w czasie których sprawa pomnika nie posunęła się ani o krok naprzód – jadę na spotkanie z Samuelem Willenbergiem, autorem projektu. Wiem, że jest mieszkającym w Izraelu polskim Żydem, ostatnim żyjącym uczestnikiem buntu w Treblince. Swój rzeźbiarski talent odkrył, będąc już na emeryturze.
Willenberg często bywa w Polsce. Umawiamy się w domu wypoczynkowym „Śródborowianka” w Śródborowie, należącym do Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. Ostatnim żydowskim pensjonacie przy otwockiej linii kolei, wzdłuż której ulokowane były przed wojną liczne, często luksusowe żydowskie letniska. „Śródborowianka” nie ma w sobie nic z przedwojennego szyku.
Rozmawiamy o wszystkim: o tym, że Matka Boska była Żydówką, że matka Samuela przyjęła Adę – wbrew jej obawom – jak córkę, o historii Żydów w Polsce i córce Orit, która jest architektem i projektowała m.in. ambasadę Izraela w Berlinie.
Samuel mówi bogatą, piękną polszczy
Zostało Ci jeszcze 85% artykułuWykup dostęp do archiwum
- Dostęp do ponad 7000 artykułów
- Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
- Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Zaloguj się
Oceń