Zachęta do rozeznania
fot. mitchell hollander / UNSPLASH.COM

Czy adhortacja „Amoris laetitia” papieża Franciszka jest sprzeczna z nauczaniem przedstawionym przez Jana Pawła II w „Familiaris consortio” i prowadzi – jak uważają niektórzy – do podziału w Kościele?

W posynodalnej adhortacji Amoris laetitia papież Franciszek, mając na względzie sytuacje nieregularne, a więc takie, w których partnerzy żyją ze sobą bez ślubu lub mają tylko ślub cywilny, stwierdza: „Kościół dysponuje solidną refleksją na temat uwarunkowań i okoliczności łagodzących. Dlatego nie można powiedzieć, że wszyscy, którzy są w sytuacji tak zwanej »nieregularnej«, żyją w stanie grzechu śmiertelnego, pozbawieni łaski uświęcającej”. A trochę dalej zauważa: „Ze względu na uwarunkowania i czynniki łagodzące możliwe jest, że pośród pewnej obiektywnej sytuacji grzechu osoba, która nie jest subiektywnie winna albo nie jest w pełni winna, może żyć w łasce Bożej, może kochać, a także może wzrastać w życiu łaski i miłości, otrzymując w tym celu pomoc Kościoła”.

Należy zatem uwzględnić życzenie papieża, by nie oceniać stopnia subiektywnej winy moralnej oraz stanu łaski uświęcającej w sposób jednoznaczny, ale brać pod uwagę okoliczności. Papież wymienia przy tym trzy różne powody, które zmniejszają winę. Pierwszy z nich wiąże się z tym, że ktoś może nie znać jakiejś normy. Drugi odnosi się do sytuacji, gdy ktoś wprawdzie zna normę, ale ma problem ze zrozumieniem jej wartości. Trzecią możliwość zmniejszonej winy papież widzi w tym, że ktoś zna wprawdzie normę i rozumie jej wartość, ale znajduje się w sytuacji życiowej niepozwalającej mu na jej spełnienie bez równoczesnego zaciągnięcia nowej winy. Zwłaszcza ten ostatni przypadek papież ma najprawdopodobniej na myśli, skoro dodaje, że także ojcowie synodalni byli zdania, iż „mogą istnieć czynniki, które ograniczają zdolność podejmowania decyzji”. Należy uznać, że papież miał tu na względzie sytuację osób rozwiedzionych, których małżeństwo zostało nieodwracalnie rozbite i którzy w nowych związkach chcą być wierni podjętym zobowiązaniom.

Świadomość słabości

Mówiąc o okolicznościach, które mogą wpłynąć na zmniejszenie winy osób żyjących w sytuacjach nieregularnych, papież wpierw powołuje się na Świętego Tomasza z Akwinu. Wykazał on, że może mieć miejsce sytuacja, gdy ludzie mający łaskę i miłość nie są w stanie dobrze realizować określonych cnót. Zdarza się bowiem, że ktoś ma wszystkie wlane cnoty moralne (wiara, nadzieja, miłość – przyp. red.), jednak nie może wypełnić jednej z nich. Franciszek powołuje się też na Katechizm Kościoła katolickiego i przywołuje fragment dotyczący wolności i odpowiedzialności człowieka, w którym zwraca się uwagę, że „poczytalność i odpowiedzialność za działanie mogą zostać zmniejszone, a nawet zniesione, na s

Zostało Ci jeszcze 85% artykułu

Wykup dostęp do archiwum

  • Dostęp do ponad 7000 artykułów
  • Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
  • Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Wyczyść

Zaloguj się

Zachęta do rozeznania
Stephan Ernst

urodzony 26 października 1956 r. we Frankfurcie nad Menem – niemiecki teolog rzymskokatolicki, studiował teologię, filozofię, pedagogikę i muzykologię, od 1999 roku jest profesorem teologii moralnej na Uniwersytecie w Würzburgu....

Produkt dodany do koszyka

Zobacz koszyk Kontynuuj zakupy

Polecane przez W drodze