Wielu tłumaczy, ja też, zaglądając do swoich przekładów, mówi po latach, że zrobiliby wszystko inaczej. Wynika to nie tyle z tego, że tamtą pracę uznaje się za złą czy nie dość dobrą, ile z tego, że chciałoby się jeszcze raz wypróbować język.
Katarzyna Kolska: Od czego trzeba zacząć, zabierając się do przekładu?
Małgorzata Łukasiewicz: Od zainteresowania daną książką.
Czy to jest zainteresowanie własne, czy raczej podpowiedź wydawcy, który składa zamówienie?
To nie ma najmniejszego znaczenia. W praktyce zdarza się bardzo różnie. Czasem tłumacz sam zwraca się do wydawcy z jakąś propozycją, a czasem wydawca proponuje coś tłumaczowi. Musi być jednak taki moment, że tłumacz bierze książkę do ręki i coś w tej książce go zainteresuje.
Czy bez tego zainteresowania jest pani w stanie podjąć się tłumaczenia?
Oczywiście, można robić różne rzeczy na siłę, tylko po co? Dlaczego miałabym się tego podejmować? Tłumaczenie to jest dosyć ciężka praca. Trzeba się liczyć z tym, że jeśli jest to książka o określonej grubości, między 200 a 500 stron, to spędzimy przy tym ileś miesięcy.
Czyli musi być chemia między tłumaczem a książką?
Nie wiem, czy chemia, ale musi być coś, co powoduje, że tłumacz, nie konając z nudów i z obrzydzenia, będzie przez kilka miesięcy, po parę godzin dziennie nad tym siedział.
Może pani zdradzić tajemnice swojego warsztatu?
Nie lubię zbyt dobrze znać książki, którą mam tłumaczyć. Bo przy tłumaczeniu warto zachować coś z podstawowego impulsu czytelnika, który po prostu jest ciekaw, co będzie dalej. Dlatego wcześniej nie zaznajamiam się szczegółowo z książką. Oczywiście coś o niej wiem po to właśnie, żeby się przekonać, czy chcę się z tą książką zadawać, czy nie. Ale nie lubię się zaznajomić tak bardzo intymnie i szczegółowo. To już sobie zostawiam na czas pracy. Oczywiście każdy tłumacz ma swoje własne zwyczaje.
Czyta pani kawałek i od razu tłumaczy, czy trzeba przeczytać jakiś większy passus, żeby złapać klimat, sens, poczuć język?
Poczucie języka musi się pojawić wcześniej, przy pierwszych oględzinach. Poza tym, przynajmniej u mnie, nie kończy się na tej pierwszej wersji. Przy czytaniu też nam się zdarza coś takiego, że zaczynając lekturę, wytwarzamy sobie jakieś wyobrażenie o tym, co będzie dalej, jak się potoczą losy, jak się potoczy myśl autora, a potem się okazuje, że to jednak jest trochę coś innego, i trzeba te początkowe intuicje zweryfikować. Podobnie jest przy tłumaczeniu. Zdarza się, że na początku obierzemy jakiś niewłaściwy ton, na przykład zbyt potoczny język, albo przeciwnie – zbyt wzniosły, a potem trzeba to zweryfikować i poprawić.
Musi się pani obłożyć słownikami?
Przy tłumaczeniu, tak samo jak przy czytaniu rozmaitych książek, zdarza się, że jakiegoś słowa nie rozumiemy. Bardzo często jest to jakieś słowo specyficzne, techniczne, z tysiąca dziedzin, na których się kompletnie nie znamy. Wtedy oczywiście trzeba się dowiedzieć, co też to znaczy, ze słownika czy z encyklopedii. Ale ja w ogóle lubię rozmaitego rodzaju słowniki. Bardzo chętnie do nich zaglądam. Niekoniecznie tylko po to, żeby sobie pomóc przy pracy.
Ile jest tłumacza w tłumaczeniu?
Cały kształt polskiej książki tłumaczone
Zostało Ci jeszcze 85% artykułuWykup dostęp do archiwum
- Dostęp do ponad 7000 artykułów
- Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
- Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Zaloguj się
Oceń