Życie duchowe w głównej mierze polega na rozeznawaniu rodzących się w nas myśli i wyborze z nich tego, co jest dobre, a odrzucaniu tego, co jest złe.
Życie duchowe jest walką. Wielkim złudzeniem jest mniemanie, że chodzi w nim jedynie o zachowanie przykazań, niegrzeszenie z odrobiną pobożności. Takie myślenie posiada ukryte założenie, że jesteśmy panami własnych myśli i działań, które podejmujemy. Taką wizję człowieka przyjęliśmy w czasach nowożytnych. Jednak prosta refleksja nad myślami, które się w nas pojawiają, pokazuje, że one na nas przychodzą. Widać to szczególnie wyraźnie, gdy chcemy się skupić na modlitwie i trwać jedynie przed Bogiem. Niezależnie od tego, że nie chcemy myśleć o niczym innym, myśli, uczucia, pragnienia, wyobrażenia, lęki, wspomnienia i tak do nas przychodzą. Zatem nie jesteśmy panami własnych myśli, ale ich odbiorcami. Wydaje się, jak gdyby one chciały zająć sobą naszą uwagę, abyśmy je podjęli i za nimi poszli. Odkrycie tego mechanizmu jest niezmiernie ważne w życiu duchowym. Ksiądz Józef Tischner powiedział kiedyś o tym doświadczeniu: „ktoś mi myśli”. Myśli nie są nasze, ale je nam „ktoś” podsuwa. Taki wniosek się rodzi na skutek obserwacji, że pojawiają się one w nas w sposób natrętny i zupełnie nie respektują naszej woli. Ten proces pojawiania się myśli, uczuć, wyobrażeń, pragnień… jest nieustanny. Stale jesteśmy pod jego presją. Mnisi starożytni nazywali te przychodzące na nas myśli logismoi, jednak w tym określeniu mieszczą się również uczucia, pragnienia, wyobrażenia, marzenia, lęki. Przychodzące do nas myśli mają różną wartość, bywają myśli dobre i złe. Życie duchowe w głównej mierze polega zatem na rozeznawaniu tych rodzących się w nas myśli i wyborze z nich tego, co jest dobre, a odrzucaniu tego, co jest złe. Nie można przy tym ograniczyć się do rozumienia dobra i zła w kategoriach moralnych, opartych na nakazach i zakazach, które znamy.
Ewagriusz z Pontu (zm. w 399 r.), pierwszy mnich pisarz, w swoich pismach rozwinął naukę na temat owych logismoi. Jego dzieła mają w sobie świeżość doświadczenia duchowego życia, gdyż całkowicie oddany samotnej walce duchowej na pustyni, doskonale doświadczał na sobie działania mechanizmu obecnego w nas wszystkich, ale przez nas często ignorowanego ze względu na rozmaite troski, który
Zostało Ci jeszcze 85% artykułuWykup dostęp do archiwum
- Dostęp do ponad 7000 artykułów
- Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
- Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Zaloguj się
.jpg)
Oceń