Po co światu mnich?
sumienie nazywamy głosem wewnętrznym, moralnym kompasem albo sędzią. Mówimy, że milczy, wątpi, bywa, że gryzie. Na jego klauzulę powołują się dziś zarówno lekarze, jak i farmaceuci, sędziowie i politycy. Często nie robią tego z powodów religijnych, ale po to, by chronić autonomię swoich decyzji. W sumieniu, czy tego chcemy, czy nie, przeglądamy się jak w lustrze. I albo zagłuszamy pojawiające się wyrzuty, albo próbujemy się z nimi zmierzyć, robiąc szczery rachunek.
Dla wierzących postępowanie wbrew sumieniu to sprzeciw wobec prawdy. A jednocześnie właściwe używanie sumienia rodzi wiele pytań, jak choćby to, co w życiu ma pierwszeństwo: norma moralna czy indywidualne rozeznanie?
W oczywisty sposób sumienie ma ogromne znaczenie dla rozpoznania tego, co dobre i co złe. W tym sensie bywa ono pomocne. Choć potrafi również paraliżować, przyjmując formę skrupułów, gdy we wszystkim dopatrujemy się grzechu, albo uspokajać, gdy nie dostrzegamy go nigdzie. Dowodzi to, że sumienie, choć ze swej natury wyczulone na prawdę, może się mylić. Wszystkie te kwestie poruszamy w tym numerze miesięcznika.
Odnosimy się też do społecznego funkcjonowania sumienia, zwłaszcza w kształtowaniu wymiaru sprawiedliwości, o czym więcej w rozmowie z sędzią Michałem Laskowskim, która porusza m.in. kwestię tego, czy prawo nie chce czasem zastępować sumienia. Z kolei jezuita Jacek Prusak opisuje styk duchowości i psychologii i tłumaczy, jaka jest różnica między wyrzutami sumienia a poczuciem winy.
Mam nadzieję, że lektura tych tekstów pomoże Państwu pełniej wcielać w życie słowa Świętego Pawła o rozpoznawaniu tego, jaka jest wola Boża: co jest dobre, co Bogu przyjemne i co doskonałe (por. Rz 12,1–2).
Oceń