Memento mori
fot. giordano rossoni / UNSPLASH.COM

Pewna osoba stwierdziła niedawno podczas rozmowy, że chrześcijaństwo jest religią odstręczającą między innymi dlatego, że nieustannie przypomina o śmierci. Twierdziła, że wezwanie „Memento mori” nie tylko nakazuje żyć „w cieniu śmierci”, ale przytępia też wrażliwość na los bliźnich.

 „We wszystkich swoich sprawach pamiętaj o swym końcu, a nigdy nie zgrzeszysz”, napisał mędrzec (Syr 7,36). Medytacja nad własną śmiercią jest od samego początku nierozerwalnie związana z chrześcijańską duchowością. Pojawienie się wezwania memento mori, które w pewnym momencie stało się niezwykle popularne w Kościele, jest więc wyrazem znacznie szerszego zjawiska niż tylko chwilowej i ulotnej fascynacji tajemnicą śmierci.

Bez żadnej przesady można powiedzieć, że to, co chce przekazać wezwanie memento mori, jest jednym z najbardziej narzucających się uważnemu słuchaczowi elementów Ewangelii. Jeśli bowiem słowa Pana Jezusa o niechybnym nadejściu końca naszego życia ziemskiego – czy to przez Jego ostateczne przyjście w chwale, czy to przez naszą śmierć – potraktujemy jako różne sposoby wyrażenia istoty tego wezwania, wtedy dostrzeżemy, jak głęboko jest ono zakorzenione w Ewangelii i jak wiele ważnych intuicji przekazuje. Sądzę, że ewangeliczne rozumienie memento mori można uporządkować wokół trzech tematów:

1. „Pamiętaj, że musisz umrzeć, to znaczy żyj tak, abyś osiągnął życie wieczne”.

2. „Pamiętaj, że musisz umrzeć, to znaczy przyjdzie na ciebie czas definitywnego rozliczenia”.

3. „Pamiętaj, że musisz umrzeć i może się to zdarzyć w każdej chwili”.

Postaram się teraz omówić te trzy główne znaczenia.

Pogarda dla życia ziemskiego  

 Zarzut, który zawiera początkowe pytanie, jest więc taki: jeśli mówimy memento mori, to znaczy, że automatycznie z pogardą musimy myśleć o naszym życiu doczesnym i okazywać brak zainteresowania kształtowaniem własnego losu i przyszłości świata. Krótko mówiąc, wezwanie meme

Zostało Ci jeszcze 75% artykułu

Wykup dostęp do archiwum

  • Dostęp do ponad 7000 artykułów
  • Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
  • Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Wyczyść

Zaloguj się

Memento mori
Mateusz Przanowski OP

urodzony w 1974 r. – dominikanin, doktor teologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, wykładowca Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Domi...

  • Żeby Syberia mnie nawróciła

    Żeby Syberia mnie nawróciła

    Od czasów nowicjatu bliskie są mi słowa, którymi Ignacy każe się modlić rekolektantowi w czasie medytacji "O wołaniu króla" z Ćwiczeń duchownych. Te słowa brzmią: "żebym nie był głuchy na Jego wołanie". To dzięki nim pracuję na Syberii. Katarzyna Kolsk...

  • Drodzy Czytelnicy,

    Drodzy Czytelnicy,

    gdy ponad dwadzieścia lat temu podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes o tytuł najlepszego filmu rywalizowały Biały Krzysztofa Kieślowskiego i Pulp Fiction Quentina Tarantino, mówiono o końcu pewnej epoki, bo oto obok filozofa kamery stanął czło...

  • Idole żyją krótko

    Idole żyją krótko

    Dorosły, dojrzały człowiek nie powinien zbyt łatwo ulegać autorytetom, czy też zbyt rozpaczliwie ich szukać. Musi umieć żyć i myśleć samodzielnie. Ale potrafię sobie wyobrazić, że wielu emocjonalnie dojrzałych ludzi potrzebuje autorytetów. Tomasz Maćko...

  • Urząd już nie wystarcza

    Urząd już nie wystarcza

    Jeżeli nie rozumiemy, dlaczego mamy przestrzegać takiej czy innej normy, to przyjdzie moment, że nie będziemy jej przestrzegać. Bo w imię czego mamy to robić? Ślepego posłuszeństwa? Katarzyna Kolska, Roman Bielecki OP: Czy mógłby ksiądz sięgnąć pamięci...

  • Jak to się robi

    Jak to się robi

    Dzisiejsze duszpasterstwo akademickie musi być jakieś. Może być dominikańskie, jezuickie, franciszkańskie, artystowskie, charytatywne albo biblijne, ale musi mieć swój wyraźny charakter, smak, zapach i kolor. W tym roku przypada 80. rocznica powstania ...

  • Brama otwarta na wschód

    Brama otwarta na wschód

    Gromadzenie się na niedzielnej Eucharystii było cechą chrześcijan. W aktach męczenników odnajdujemy opis przewodu sądowego - na pytanie o uczestnictwo w liturgii mimo zakazu pada odpowiedź: "Nie możemy żyć bez sprawowania misteriów Pańskich". Maciej Mü...

  • Tylko kochaj

    Tylko kochaj

    Pamiętam jednego z braci duszpasterzy, który się zastanawiał, czy warto robić spotkanie dla pięciu osób, i moje zdziwienie, że przecież chodzi o każdego człowieka z osobna, a nie o grupę, choćby nie wiem jak wielką.  Mimo że nigdy nie byłem duszpasterz...

  • Inkubator kościelności

    Inkubator kościelności

    Celem duszpasterstwa akademickiego jest formowanie dojrzałych chrześcijan a jeśli ktoś nie lubi nadużywanego w duchowym żargonie słowa "formować", możemy to nazwać po prostu pomocą w rozwijaniu wiary i odnajdywaniu swego miejsca w Kościele. Do duszpast...

  • Wiemy, skąd jesteśmy

    Wiemy, skąd jesteśmy

    Nasz duszpasterz miał niezwykłą umiejętność obdarowywania ludzi nową tożsamością. Mawiał, że "wyzwanie zawsze rodzi nowego człowieka, a ludzie, którzy się boją i uciekają przed wyzwaniami, muszą zwiędnąć". Opowieść o duszpasterstwie akademickim ojców d...

  • Lekcja tożsamości

    Lekcja tożsamości

    Po śmierci zmarli dostają się w ręce żywych i są przedmiotem rozmaitych zabiegów kulturowych i społecznych. Często w czasie zbrojnych najazdów dewastuje się cmentarze, żeby zniszczyć pamięć, poczucie ciągłości danej społeczności. prof. Zbigniew Mikołej...

  • Pożyczkowy interes

    Pożyczkowy interes

    Zamawiając mszę gregoriańską, albo uczestnicząc w niej, należy się wystrzegać zabobonnego przekonania, że oto im więcej damy na ofiarę i im więcej mszy odprawimy, tym szybciej dusza z czyśćca "automagicznie" uniesie się do nieba. Ile kosztuje msza świę...

  • Człowiek z węgla

    Człowiek z węgla

    Po tamtej stronie, reżyseria: Aki Kaurismaki, występują: Sherwan Haji, Sakari Kuosmanen, Simon Al-Bazoon, Kaija Pakarinen, Ilkka Koivula, Finlandia/Niemcy 2017, dystrybucja: Gutek Film Tak, Aki Kaurismaki kręci od lat ten sam film. Ale ...

  • Legendy drugiego miasta

    Legendy drugiego miasta

    Paulina Wilk: Pojutrze. O miastach przyszłości, Wydawnictwo literackie, Kraków 2017, s. 352 Serce musi być pojemne, skoro może zmieścić w sobie nokturny Chopina, śmiech dziecka, zapatrzenie się w twarz ukochanej osoby, którym chciałbym ...

  • Ewangelią po głowie

    Ewangelią po głowie

    Każdy się chyba boi tego, by nie stać się kiedyś wyblakłą kserokopią swoich najlepszych lat. I nie dołączyć do grona tych, którzy budują swoją relację ze światem na tym, że kiedyś kimś się było, coś się zrobiło, to czy tamto osiągnęło. By nie dać się zamknąć ...

  • O seminariach i pewnym pożytku z kamienia

    O seminariach i pewnym pożytku z kamienia

    Piszę te słowa krótko po rozpoczęciu roku akademickiego. Dopiero co dobiegła końca traumatyczna faza inauguracji tegoż – na śląskiej prowincji tym boleśniejsza, że uczelni mamy bez liku, więc inauguracyjny kalendarz, zwłaszcza u tych, którzy z urzędu na takic...

  • Jak działa demokracja dominikańska

    Jak działa demokracja dominikańska

    W Polskiej Prowincji Dominikanów zbliża się Kapituła Prowincjalna, czyli „zebranie braci gromadzących się w celu omówienia i rozstrzygnięcia spraw dotyczących wspólnego i apostolskiego życia braci oraz dobrego zarządzania prowincją”. Od razu wyjaśniam, że owo...

  • Przed śniadaniem

    Przed śniadaniem

    Obudziło mnie bębnienie. Przyszli wiejscy muzycy i ich synowie, trwa szósty dzień festiwalu bogini Durgi. Walą mocno, radośnie. Wpół do piątej rano bóg Ganesha, pulchny szczęściarz z głową słonia, weźmie ślub nad osiedlowym stawem. Jego żoną zostanie ...

  • Dobre wiadomości

    Dobre wiadomości

    Umówiłam się z Bogiem na dziesięć minut codziennego narzekania, bo w tym smutnym jesiennym okresie naprawdę mam na co narzekać. Bóg jest dobrym Ojcem. Rozumie i słucha cierpliwie. Nie mówi do mnie „weź się w garść” ani nie wymaga, żebym policzyła wszystkie ta...

  • Tu człowiek się modli

    Tu człowiek się modli

    Ap 7, 2-4.9-14 / Ps 24 / 1 J 3,1-3 / Mt 5,1-12a Mieszkam w Rzeszowie – Bogu dzięki! Bo od kilku lat wnętrze tutejszej świątyni coraz bardziej pięknieje. Praca zespołu ludzi: architektów, ikonopisarzy, kamieniarzy, stolarzy, elektryków, dominikanek i do...

  • Apostołowie czasów ostatecznych

    Apostołowie czasów ostatecznych

    Ez 18,25-28 / Ps 25 / Flp 2,1-11 / Mt 21,28-32 Słowa dzisiejszych czytań w sposób szczególny możemy odnieść do tych, którzy przyjęli sakrament święceń. Jeśli w miejsce kapłanów i faryzeuszy postawimy współczesnych księży, okaże się, że prorockie słowo ...

  • Granice miłosierdzia

    Granice miłosierdzia

    Mdr 6,12-16 / Ps 63 / 1 Tes 4,13-18 / Mt 25,1-13 W Mateuszowej Ewangelii panny mądre i głupie oczekują przed zamkniętymi drzwiami domu weselnego na przybycie pana młodego. Znam tę historię na pamięć, a kiedy dzisiaj po raz kolejny ją czytam, to staje p...

  • Radość obdarowanego

    Radość obdarowanego

    Prz 31,10-13.19-20.30-31 / Ps 128 / 1 Tes 5,1-6 / Mt 25,14-30 Przypowieść o talentach, po pierwsze, jest o tym, że każdy z nas dostał od Pana Boga bardzo wiele. Przypomnijmy: jeden talent to około 34 kg szlachetnego kruszcu. W czasach Pana Jezusa to za...

  • Wszystko

    Wszystko

    Ez 34,11-12.15-17 / Ps 23 / 1 Kor 15,20-26.28 / Mt 25,31-46 Przypowieść o sądzie, rozdzielaniu dobrych i złych jak owce i barany może w nas budzić pewien niepokój. Wprawdzie Jezus objawia niesamowitą prawdę, że żaden gest miłosierdzia nie idzie na marn...

Produkt dodany do koszyka

Zobacz koszyk Kontynuuj zakupy

Polecane przez W drodze