Nikt nie może wkraczać w cudze sumienie. John Henry Newman uczył, że władza papieska jest w służbie sumienia i dlatego najpierw wznosi się toast na cześć sumienia, a dopiero potem na cześć papiestwa.
Roman Bielecki OP: Skandale seksualne z udziałem duchownych w Stanach Zjednoczonych i Chile, wizyta papieża w Irlandii, z której zapamiętamy spotkanie z ofiarami księżowskiej pedofilii. To obrazki z życia Kościoła w ciągu ostatnich miesięcy. Wielu katolików pyta z niepokojem: Co się dzieje?
prof. Wojciech Gierych OP: To kryzys. Po kolei – w diecezjach, zakonach i poszczególnych krajach, kryzys Kościoła.
Polsce też to grozi?
Skoro Bóg to dopuszcza, a w Kościele powszechnym dzieje się tak mniej więcej raz na 400–500 lat, to nie ma powodu sądzić, że Polski to nie dotknie.
Czy jest jakiś klucz do zrozumienia tego zjawiska?
Jak pokazuje historia biblijnego Hioba, kryzys bywa niekiedy wymuszany przez samego Boga. W teologii nazywa się to oczyszczeniem biernym. Oczyszczenie czynne polega na tym, że człowiek sam widzi swoje grzechy i próbuje coś zmienić w życiu. Owoce tego bywają jednak marne. Dlatego Pan Bóg sam wkracza i przeprowadza człowieka przez trudny okres. Wtedy mówimy o oczyszczeniu biernym. Święty Jan od Krzyża mówi, że w takich momentach zachodzi zaburzenie emocjonalne zwane nocą zmysłów oraz późniejsze głębsze zachwianie wszystkiego, co ważne w życiu, nazywane nocą ducha.
Co należy robić bądź czego nie należy robić w takim stanie?
Kryzys wymusza decyzję. Albo się zrobi odważny krok w stronę Boga i świętości, opierając się wyłącznie na Nim samym, albo się zrobi coś głupiego. Innej drogi nie ma. Nie można stać w miejscu. Gdy księża się nie modlą, to w kryzysie rzucają kapłaństwo. Gdy małżonkowie nie opierają się na łaskach sakramentu, to się rozwodzą. Jedni w kryzysie się gubią, a inni wychodzą z niego silniejsi mocą Bożą. To jest wezwanie, by się modlić głębiej i prawdziwiej niż do tej pory.
Czy to samo się dzieje w Kościele?
Sobór Watykański II przeprowadził pół wieku temu oczyszczenie czynne Kościoła. Holendrzy, Belgowie, Francuzi i Niemcy byli w tym najbardziej rzutcy i ich kraje pierwsze wpadły w kryzys, który potem się rozlał na cały Kościół. Błędy lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych próbowali naprawić zarówno św. Jan Paweł II, jak i Benedykt XVI, pokazując, jak należy interpretować nauczanie soboru, nie zrywając z dotychczasową tradycją Kościoła. To jednak nie zmienia faktu, że kryzys trwa. Papież Franciszek próbuje temu zaradzić, ale same zewnętrzne ruchy są niewystarczające, bo to Bóg dopuszcza oczyszczający kryzys, i trzeba się Jemu poddać. Trzeba głębszego nawrócenia, a nie tylko przeorganizowania Kurii Rzymskiej czy uproszczenia nauki wiary i przystosowania jej do oczekiwań świata.
Trudno jednak zaprzeczyć, że tych zewnętrznych ruchów też Kościół potrzebuje.
To prawda, ale Kościoła nie da się reformować wyłącznie po ludzku. Trzeba mocą Bożą zmieniać siebie i swoje życie moralne. Dopiero z tego wyniknie odnowa.
A co z tymi, którzy nie widzą potrzeby łaski?
Negacja łaski to herezja pelagianizmu. Zwraca na nią uwagę papież Franciszek, określając w ten sposób jedną ze współczesnych chorób Kościoła. Druga to gnostycyzm.
Pelagianizm to próba budowania ładu moralnego naturalnym wysiłkiem. Piętnuje się wtedy zło i chce się je zwalczyć postanowieniem poprawy. Dzieje się to jednak kosztem oderwania moralności od życia duchowego. Biskup Los Angeles Robert Barron uważa, że to rozerwanie przyniosło Kościołowi większą szkodę niż schizma wschodnia czy też reformacja.
W jakim sensie?
Świętość to nie jest doskonałość moralna, ale „spotkanie naszej słabości z siłą łaski”. Pisze o tym papież Franciszek w swojej adhortacji Gaudete et exsultate (nr 34). Najważniejsza jest nasza jedność z Bogiem, nawet wtedy, gdy doskwiera nam słaboś
Zostało Ci jeszcze 85% artykułuWykup dostęp do archiwum
- Dostęp do ponad 7000 artykułów
- Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
- Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Zaloguj się
Oceń