(ur. 30 sierpnia 1902 w Czuszowie – zm. 8 lutego 1995 we Fryburgu, w Szwajcarii) – Józef Franciszek Emanuel Bocheński wybrał imię zakonne Innocenty Maria. Dominikanin, żołnierz, logik, historyk logiki i filozof, sowietolog, ekonomista.
Pochodził z rodziny ziemiańskiej herbu Rawicz. Po ukończeniu gimnazjum we Lwowie jako ochotnik brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Od 1920 roku studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, a po dwóch latach przeniósł się do Poznania, gdzie przez 4 lata studiował ekonomię i ekonomię polityczną.
Niedługo po przewrocie majowym, za namową Jacka Woronieckiego OP, wstąpił do seminarium duchownego w Poznaniu i rozpoczął nowicjat w Zakonie Kaznodziejskim. W 1932 r. otrzymał święcenia kapłańskie.
Studiował filozofię na Uniwersytecie we Fryburgu, a studia teologiczne odbył w Rzymie w Collegium Angelicum. Obie uczelnie ukończył z tytułem doktora. Jeszcze przed wybuchem wojny zaczął wykładać logikę w Angelicum, dwukrotnie brał udział w Międzynarodowych Kongresach Tomistycznych, a w 1938 r. habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy Z historii logiki zdań modalnych.
Przed II wojną światową opublikował zarys etyki wojskowej pt. De Virtute Militari. Podczas II wojny światowej był kapelanem Wojska Polskiego w 80 pułku piechoty, brał udział m.in. w kampanii wrześniowej i bitwie pod Monte Cassino.
W 1945 r. ojca Bocheńskiego OP mianowano profesorem nadzwyczajnym filozofii współczesnej na Uniwersytecie we Fryburgu. Później został dziekanem Wydziału Historycznego, a w latach 1964-66 pełnił również funkcję rektora tego uniwersytetu. Pod koniec lat 50. założył Instytut Europy Wschodniej we Fryburgu. Jako wielki intelektualista był członkiem wielu stowarzyszeń naukowych i filozoficznych. Gościnnie wykładał na dwunastu uniwersytetach czterech kontynentów. Ponadto pięciokrotnie otrzymał tytuł doktora honoris causa. Myśl ojca Bocheńskiego OP wpłynęła na rozwój filozofii współczesnej – do grona jego uczniów należało wielu znanych później myślicieli. Przyczynił się również do odnowy zainteresowania tomizmem wśród polskich teologów i filozofów.
Zainteresowania tego wybitnego intelektualisty wykraczały szeroko poza logikę. Był sowietologiem i znawcą marksizmu; swoje niekonwencjonalne rozwiązania filozoficzne zawarł w ponad trzystu dziełach. Oceniał w nich rozmaite trendy we współczesnym mu społeczeństwie, odnosił się również do kwestii związanych np. z przedsiębiorstwem. W związku ze swoim wykształceniem wygłaszał wykłady także z zakresu ekonomii, dla bankowców. Dorobek ojca Bocheńskiego OP obejmuje około 1000 publikacji, w tym wiele tłumaczeń na języki świata.
Znany ze swojej energiczności i dystansu wobec konwencjonalnych form zachowania, w wieku prawie 70 lat uzyskał licencję pilota.
3 maja 1987 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski przez władze RP na uchodźstwie.
W uznaniu zasług, uchwałą z 18 października 2019 r., Senat RP IX kadencji zdecydował o ustanowieniu roku 2020 Rokiem Ojca Józefa Marii Bocheńskiego OP.
10 lutego 2020 roku w Teatrze Telewizji TVP miała miejsce premiera spektaklu „Negocjator”, który opowiada o wydarzeniach z 6 września 1982 r. Tego dnia miał miejsce atak terrorystyczny na polską ambasadę w Bernie. Bocheński OP stał się negocjatorem, który pomógł szwajcarskim służbom w rozpracowaniu czteroosobowego oddziału napastników, członków Powstańczej Armii Krajowej, domagających się zniesienia stanu wojennego w Polsce. W rolę dominikanina wcielił się Sławomir Orzechowski.
Nakładem Dominikańskiego Studium Filozofii i Teologii ukazała się książka Poza logiką jest tylko absurd. Filozofia Józefa Marii Bocheńskiego OP, zawierająca m.in. niepublikowany dotychczas tekst z wczesnego okresu jego twórczości, poświęcony kwestii metafizycznej tajemniczości śmierci.
