Więcej krzyża, mniej krzyża
fot. allec gomes / UNSPLASH.COM

Nie należy się bać wchodzenia w spór z tymi, którzy głoszą w imię negatywnej tolerancji, że przestrzeń publiczna powinna być wolna od symboli religijnych. Taki spór trzeba podejmować m.in. na płaszczyźnie filozoficznej, prawnej i politycznej.

Symbole religijne bywają, czasem w dobrej wierze, nadużywane albo – z drugiej strony – zwalczane, niekiedy w imię tolerancji. Symbolem, który wzbudza raz po raz kontrowersje, jest krzyż. Można by powiedzieć, że to nic dziwnego i że tak było od początku. Wszak już Paweł Apostoł pisał: „Tak więc, gdy Żydzi żądają znaków, a Grecy szukają mądrości, my głosimy Chrystusa ukrzyżowanego, który jest zgorszeniem dla Żydów, a głupstwem dla pogan…” (1 Kor 1,22–23). Wtedy jednak chodziło bardziej o wizję Boga. Mówienie o Bogu, który umarł na krzyżu, wydawało się albo bluźnierstwem, albo głupotą. Dziś spór o krzyż jest nie tyle religijny, teologiczny, ile polityczno-ideologiczny. Głównym punktem niezgody jest rola wiary i Kościoła w przestrzeni publicznej, a nie to, czy Bóg mógł stać się człowiekiem i umrzeć na krzyżu.

Krótka historia znaku krzyża

Pierwsi chrześcijanie głosili Ukrzyżowanego, ale to nie krzyż był wówczas znakiem chrześcijaństwa. Takim znakiem była ryba. Dlaczego? Otóż po grecku ryba to „ichtis”, a litery składające się na ten wyraz stanowią skrót wyrażenia: Jezus Chrystus, Syn Boży, Zbawiciel. Symbol ryby spotykamy w katakumbach, na kamieniach nagrobnych, pierścieniach itp. Dziś niektórzy kierowcy przyczepiają sobie znak ryby na samochodzie. W pierwszych wiekach Jezus był często przedstawiany jako młodzieniec niosący owieczkę na ramionach, czyli jako Dobry Pasterz. To obraz zakorzeniony w Ewangelii Jana, w której Chrystus mówi sam o sobie: „Ja jestem dobrym pasterzem” (J 10,11). Innym obecnym w Biblii symbolem Chrystusa był baranek. Jan Chrzciciel wskazał na Jezusa, wołając: „Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata” (J 1,29). Po zwycięstwie cesarza Konstantyna w bitwie przy Moście Mulwijskim (312 r.) symbolem chrześcijaństwa staje się krzyż. Konstantyn przed bitwą miał ujrzeć ponad słońcem krzyż oraz napis: „Pod tym znakiem zwyciężysz”. W 327 roku matka cesarza Helena odbyła pielgrzymkę do Ziemi Świętej, podczas której odkryła miejsce ukrzyżowania Jezusa i – jak głosi legenda – autentyczne resztki krzyża. Miało to istotne znaczenie dla uznania krzyża za główny symbol chrze

Zostało Ci jeszcze 85% artykułu

Wykup dostęp do archiwum

  • Dostęp do ponad 7000 artykułów
  • Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
  • Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Wyczyść

Zaloguj się

Więcej krzyża, mniej krzyża
Dariusz Kowalczyk SJ

urodzony w 1963 r. – jezuita, profesor teologii, wykładowca teologii dogmatycznej, profesor Wydziału Teologii Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie. W latach 2003-2009 prowincjał Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej Towarzystwa Jezusowego....

Produkt dodany do koszyka

Zobacz koszyk Kontynuuj zakupy

Polecane przez W drodze