Najważniejsze zdania padają w rozmowie na stronie 17. „Zazdroszczę Żydom Holokaustu”, mówi Stefan Lipniak, działacz krakowskiego Klubu Auschwitz. „Słucham?”, dopytuje autorka Agnieszka Dauksza. „Zazdroszczę im tego terminu Holokaust. Mocny jest. (…) Od razu wiadomo, o co chodzi. A my nie potrafiliśmy nazwać tego, co nas spotkało. »Wojna«, »obozy«, »niewola«? Tyle lat minęło, a my nie mamy nazwy”. Dauksza: „Ma pan jakiś pomysł?”. Lipniak: „Kiedy właśnie nie mam”. Teraz ja, czytelnik, siedzę i nie jestem w stanie się ruszyć. Trafił. Mocno. W punkt.
Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców na tle książek o Holokauście jest książką… inną. „Inną” to zresztą najbezpieczniejsze słowo, gdy słów po prostu brakuje, a przecież propozycja Daukszy wyrasta właśnie ze słów. Autorka postawiła sobie za zadanie przeprowadzenie wywiadów z byłymi więźniami obozów koncentracyjnych. Najbardziej istotne jest wysłuchanie tego fragmentu opowieści, który był przez lata niewypowiedziany. Życie po obozie koncentracyjnym – jak ono wygląda? Paradoksalnie jest to opowieść, która jest dziś tylko w niewielkim stopniu słyszana.
Nie zbadaliśmy polskiego doświadczenia obozów koncentracyjnych, nie zainteresowaliśmy się wystarczająco, jaki jest poziom życia naszych własnych przeżywców. Wciąż piszę asekuracyjnie i bronię się przed tą straszną konstatacją – nie wypuściliśmy polskich przeżywców z obozu. Pozostali tam jako wieczne tło, na którym prężyło się zło. Dauksza pisze świetne zdania, które należy czytać powoli, aby zrozumieć ich grozę: „Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że mimo boomu pamięciowego, panującego od co najmniej kilku lat w krajowych gremiach naukowych, problem polskiego doświadczenia obozowego jest po prostu niemodny. Niby oddano go refleksji środowisk prawicowych, ale nawet w tych kręgach trudno dostrzec faktyczne, przekładające się na rzetelne analizy zainteresowanie obozowymi wspomnieniami przeżywców. Rozrastające się i umacniające w Polsce badania nad Zagła
Zostało Ci jeszcze 75% artykułuWykup dostęp do archiwum
- Dostęp do ponad 7000 artykułów
- Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
- Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Zaloguj się
Oceń