Materiały dla mediów | 09.01.2024

„Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu”, t. 16. Summa teologii I, q. 27–46″, św. Tomasz z Akwinu

Pobierz okładkę Pobierz informację prasową Pobierz fragment książki Przejdź do produktu

Ten tom „Summy teologii” poświęcony jest Trójcy Świętej (kwestie 27–43) oraz stworzeniu (kwestie 44–46).

Część mówiąca o Trójcy Świętej należy do najważniejszych, a jednocześnie najtrudniejszych fragmentów Summy. Najważniejszych, ponieważ dotyczy prawdy będącej w samym sercu objawienia chrześcijańskiego objawienia. Zalicza się także do najtrudniejszych, ponieważ ma spekulatywny i dość techniczny charakter – św. Tomasz używa całego swego intelektualnego kunsztu, by za pomocą analogii ukazać wierzącym to, co dla nas pojmowalne z tajemnicy Boga w Trójcy. Myśl Akwinaty ogniskuje się wokół pojęcia Osób w Trójcy jako „relacji bytujących samoistnie”. Analizuje on teologicznie pojęcia osoby, relacji, pochodzenia Osób w Trójcy i inne zagadnienia kluczowe dla tego tematu.

Pozostałe kwestie zamieszczone w tym tomie dotyczą pochodzenia stworzeń od Boga. Św. Tomasz zastanawia się w tej części m.in. nad samym pojęciem stwarzania, przyczynowością Boga czy „śladami Trójcy” w stworzeniach.

Summa teologii św. Tomasza z Akwinu (znana też jako Suma teologiczna) to jego najważniejsze i najsłynniejsze dzieło. Pracował nad nim przez siedem ostatnich lat życia. Należy ono do klasyki filozofii i teologii, a jednocześnie jest jednym z najbardziej wpływowych tekstów w kulturze Zachodu.

Św. Tomasz w swojej pracy wykorzystał średniowieczny gatunek „summy”, który miał na celu pełne, syntetyczne i zwięzłe przedstawienie jakiejś dziedziny. W zamyśle Akwinaty dzieło to miało być przeznaczone dla początkujących – choć prawdopodobnie w trakcie pracy przekroczyło te zamierzenia. Tak pisał o tym w prologu do Summy: „postanowiliśmy, aby w tym dziele to, co należy do religii chrześcijańskiej, przekazać w sposób odpowiedni dla kształcenia początkujących. (…) ufni w pomoc Bożą, (…) spróbujemy postępować zwięźle i jasno w takiej mierze, w jakiej zniesie to materia”.

Najogólniejszy plan całości Summy, liczącej w obecnym wydaniu 10 tomów, przedstawia się często jako wielki kolisty ruch „wyjścia i powrotu”. Punktem wyjścia jest Bóg, od którego pochodzi stworzony świat i człowiek. Człowiek powraca następnie ku Bogu wraz z całym stworzeniem przez swoje czyny i zbawczą pomoc Jezusa Chrystusa, działającego w Kościele poprzez sakramenty. W związku z tym Summa jest podzielona na trzy główne części. Pierwsza (I) mówi o Bogu i Jego przymiotach oraz o stworzeniu; druga (II) poświęcona jest dążeniu człowieka do Boga zawierając m.in. analizę aktów ludzkich i życia moralnego. Trzecia część (III) odnosi się do tajemnic życia Chrystusa i sakramentów.

O serii:

Dzieła św. Tomasza, zebrane w ramach 70-tomowej serii „Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu”, należą do europejskiego i światowego kanonu intelektualnego i stanowią ważną inspirację do pogłębionych intelektualnych poszukiwań.

Tomaszowe dzieło, w zależności od tłumaczenia, liczy od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy stron. Do jego spuścizny odwołują się nie tylko katolicy, lecz również chrześcijanie innych wyznań, a także niewierzący specjaliści rozmaitych nauk humanistycznych, w tym ekonomiści i politycy.

Serię opracowują: Fundacja Pro Futuro Theologiae, Instytut Tomistyczny i Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze. W projekcie bierze udział wielu wybitnych tłumaczy oraz badaczy twórczości św. Tomasza z Akwinu.

Projekt wydania serii „Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu” został objęty honorowym patronatem Ministra Edukacji i Nauki.