Materiały dla mediów | 05.12.2023

„Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu”: t. 42. „Objaśnienie Etyki. Księgi VI–X. Tablica do »Etyki«”, św. Tomasz z Akwinu

Pobierz informację prasową Pobierz okładkę Pobierz fragment książki Przejdź do produktu

Tom 42 serii „Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu” zawiera drugą część komentarza św. Tomasza do słynnej Etyki nikomachejskiej Arystotelesa – tekstu poświęconego m.in. szczęściu, cnotom, jako sposobom dążenia do niego, oraz przyjaźni. Osobnym niewielkim dziełem zamieszczonym w tym tomie jest Tablica do »Etyki«, która powstała niedługo przed Objaśnieniem »Etyki«.

Gatunek literacki zastosowany przez Akwinatę w Objaśnieniu to komentarz ad litteram (czyli „dosłowny”) zwany także sententia. Polega on na odtworzeniu i uporządkowaniu treści komentowanego dzieła z niewieloma własnymi uwagami komentatora. Akwinata przedstawia więc krok po kroku treść kolejnych ksiąg »Etyki«. Wskazuje przy tym na strukturę tekstu i rekonstruuje tok rozumowania Arystotelesa, niekiedy odrzucając krążące błędne interpretacje myśli tego filozofa lub zaznaczając rozbieżności pomiędzy jego twierdzeniami, a wiarą chrześcijańską.

Natomiast Tablica do »Etyki«to rodzaj „wypisów” z Etyki nikomachejskiej Arystotelesa oraz z komentarza do tejże Etyki autorstwa św. Alberta Wielkiego, pod którego kierunkiem św. Tomasz przez jakiś czas studiował.

Tablica zawiera alfabetyczny spis definicji, a niekiedy pewnych tez z obu opracowanych w niej dzieł. Pierwotnie spis ten powstał na oddzielnych kartkach jako zestaw fiszek, który posłużył Tomaszowi m.in. do pracy nad częścią moralną Summy teologii. Najprawdopodobniej Tablica była sporządzona przez sekretarzy Tomasza, a nie przez niego samego, ponieważ zawiera powtórzenia, a także tezy Alberta Wielkiego, z którymi Tomasz się nie zgadzał. Długo dzieło to było zapomniane i jest jedynym tekstem Akwinaty, który nie został wydany drukiem przed czasami współczesnymi.

Systematyczne zajmowanie się przez św. Tomasza Etyką Arystotelesa w obu dziełach zamieszczonych w tym tomie było, jak zauważają badacze, tworzeniem instrumentarium do dalszego rozwijania filozofii moralnej, a w jeszcze odleglejszej perspektywie – także teologii. Ostatecznie bowiem – jak Tomasz sam powiedział w innym ze swych dzieł – „celem studiowania filozofii nie jest wiedza o tym, co myśleli ludzie, ale wiedza o prawdzie rzeczywistości”.

Niniejsze wydanie, w tłumaczeniu Marcina Beściaka, jest pierwszym pełnym przekładem na język polski zarówno Objaśnienia „Etyki”, jak i Tablicy do „Etyki”.

O serii:

Dzieła św. Tomasza, zebrane w ramach 70-tomowej serii Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu, należą do europejskiego i światowego kanonu intelektualnego i stanowią ważną inspirację do pogłębionych intelektualnych poszukiwań.

Tomaszowe dzieło, w zależności od tłumaczenia, liczy od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy stron. Do jego spuścizny odwołują się nie tylko katolicy, lecz również chrześcijanie innych wyznań, a także niewierzący specjaliści rozmaitych nauk humanistycznych, w tym ekonomiści i politycy.

Serię opracowują: Fundacja Pro Futuro Theologiae, Instytut Tomistyczny i Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze. W projekcie bierze udział wielu wybitnych tłumaczy oraz badaczy twórczości św. Tomasza z Akwinu.

Projekt Dzieła wszystkie Tomasza z Akwinu został objęty honorowym patronatem Ministra Edukacji i Nauki.