Skrupulatom na ratunek
Olbrzymia wiedza o człowieku w czasach starożytnych nie objęła pierwszej fazy jego życia. Przyjęto, że człowiek rodzi się jako tabula rasa — niezapisana tablica. Nowożytna psychologia rozwojowa dopiero w ostatnim ćwierćwieczu XX wieku dopisała w podręcznikach nowy rozdział: psychologię prenatalną. Młody wiek tej gałęzi wiedzy idzie w parze z intensywnymi badaniami, które ukazują doniosłe znaczenie doznań i przeżyć z wewnątrzmacicznej fazy życia dla dalszego rozwoju człowieka.
Drugie, uzupełnione wydanie książki Doroty Kornas–Bieli Wokół początku życia ludzkiego obejmuje rozwój biologiczny i psychiczny dziecka poczętego w poszczególnych trymestrach ciąży. Rzetelność przekazu naukowego idzie w parze z przystępną formą opisu zmian zachodzących w ciele i psychice dziecka w okresie najważniejszym w życiu człowieka.
Rozległa i ugruntowana wiedza naukowa z równoczesnym pełnym miłości odniesieniem do dziecka w tej fazie życia oddziałują na styl narracji:
Łono matki jest pierwszym „domem” zamieszkania dziecka, jego pierwszą ojczyzną, pierwszą kołyską, niszą ekologiczną, w której dokonuje się największy „cud życia”. (…) Od jakości pierwszego domu bytowania człowieka zależy przyszłość dziecka, a więc przyszłość świata (s. 40).
Wraz z dzieckiem dojrzewają rodzice. U matki zachodzą zmiany w postrzeganiu własnego ciała, w kontaktach społecznych. Mężczyzna, który przeobraził się w męża, staje wobec nowych zadań, oczekiwań i wymagań. Przystosowanie się do nowej roli wymaga wiele energii psychicznej. Cały rozdział poświęca autorka sposobom radzenia sobie ze związanymi z tymi problemami.
Przez opis komunikacji z dzieckiem przed jego urodzeniem przebija nie tylko wiedza, ale i własne doświadczenie macierzyństwa.
Rodzice mają okazję, by wsłuchiwać się w oznaki nowego życia, jeśli nie traktują ich jako objawów ciąży oraz „dolegliwości okresu ciąży”, a przeciwnie — postrzegają je jako sposób porozumiewania się dziecka z nimi. (…) Holenderski terapeuta F. Veldman opracował haptonomię — technikę takiego masażu brzucha, aby pobudzał dziecko i komunikował mu o uczuciach rodziców do niego (s. 105).
Opis przeżyć związanych z porodem sięga najgłębszych pokładów psychiki:
Dla matki może być doznaniem ekstatycznym, w którym uniesienie, zachwyt, radość i wola życia doprowadzone są do apogeum odczuwania, a doświadczenie smaku życia i trwogi przed śmiercią zespalają się w jedno (s. 112).
Kornas–Biela przedstawia też charakterystykę porodu ekologicznego. Podkreśla, że możliwość przygotowania się do urodzenia dziecka w szkole rodzenia oraz lepsze warunki rodzenia w szpitalach przywracają porodowi cechy wydarzenia rodzinnego. Kontakt z dzieckiem bezpośrednio po jego urodzeniu i wczesne rozpoczęcie karmienia piersią dopełniają obrazu porodu spełniającego wymogi ekologii.
Osobny rozdział został poświęcony diagnostyce prenatalnej z uwzględnieniem korzyści, które dają nowoczesne osiągnięcia techniki. Pokazano też zagrożenia związane z niewłaściwym wykorzystaniem wyników badań.
W ostatnim rozdziale autorka przedstawia wszechstronnie problem aborcji, uwzględniając okoliczności podejmowania decyzji pozbycia się dziecka odrzuconego, przeżycia kobiet w trakcie aborcji, zdrowotne skutki dokonania „zabiegu”, jego psychologiczne następstwa dla kobiety, zespół poaborcyjny i sposoby radzenia sobie z tym urazem, wreszcie psychologiczne konsekwencje aborcji dla innych osób.
W aneksie umieszczono wykaz uczelni prowadzących studia w zakresie wychowania do życia w rodzinie, informację o terenowych oddziałach Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Naturalnego Planowania Rodziny oraz sześciu innych organizacjach i stowarzyszeniach promujących naturalne planowanie rodziny, wreszcie listę katolickich ośrodków adopcyjno–opiekuńczych.
Książka Doroty Kornas–Bieli może oddać nieocenione usługi lekarzom, nauczycielom, instruktorom szkół rodzenia oraz pomóc wszystkim nowoczesnym, wykształconym rodzicom w godnym, a równocześnie i atrakcyjnym przeżywaniu ojcostwa i macierzyństwa.
Dorota Kornas–Biela, Wokół początku życia ludzkiego, Warszawa 2002, IW Pax.
Oceń