Grudniowy spacer z własnymi myślami może nam pójść jak po grudzie – bo od grudy właśnie ostatni miesiąc roku bierze w polszczyźnie swoją nazwę. Gruda to po prostu zamarznięta ziemia. Niełatwo się chodzi po grudach. Można urazić stopę, skręcić kostkę albo się ...
Ten felieton powinien być spowity blaskiem Bożego Narodzenia, pełen gwiazdek i zapachu domowych pierniczków. Cóż jednak począć, kiedy myśli, które mi towarzyszą, odbiegają od sielankowej wigilijnej atmosfery? Bo to, co czuję, jest raczej mieszaniną poirytowan...
Ten felieton z powodzeniem by się mieścił w cyklu „Myśli na spacerze”, więc serdecznie pozdrawiam mojego kolegę Dariusza Dumę. Był to bowiem niezwykły spacer. – Chodź, pokażę ci umarłe miasto – powiedziała siostra Marcelina. Byłyśmy na konferencji dla n...
Jubileusz pięćdziesięciolecia miesięcznika „W drodze” zbiegł się w czasie z moim pięćdziesięcioleciem pracy zawodowej. Pierwszy numer pisma ukazał się we wrześniu 1973 roku, a ja swój pierwszy tekst podpisany imieniem i nazwiskiem opublikowałem w maju tego sa...
Kiedy, pisząc poprzedni felieton, cytowałem obecnego rektora Uniwersytetu Śląskiego, prof. Ryszarda Koziołka, nie miałem pojęcia, że mniej więcej w czasie publikacji tegoż felietonu jego głos wybrzmi w teologicznej sprawie. Dla porządku – bo choć trochę hucza...
Gumowa skarbonka w kształcie kotka, odlana z prześwitującego żółtawego plastiku sarenka z ułamaną nóżką oraz dwie szklane kuleczki z uwięzionymi w ich wnętrzu bąbelkami powietrza. Tak wyglądały trzy najcenniejsze skarby mojego dzieciństwa. Wszystkie mam do dz...
Kolejny rok się kończy. Podsumowania, bilanse, refleksje, rachunki zysków i strat. My się kończymy. Coraz więcej tabletek, coraz więcej pogrzebów, coraz mniej wpisów w rubryce „ma”, coraz więcej w rubryce „winien”. Świat się kończy. Ten dawny, prosty, zrozumi...
Zawsze mówiłem o niej: „moja szkoła”. Na początku nawet „moja skoła”, bo – gdy z kuchennego okna naszego maleńkiego mieszkanka przy ulicy Miłej widziałem rosnące mury jej nowego budynku – dopiero uczyłem się mówić. Kiedy więc przyszedł czas wyboru liceum, wsz...
Już ją prawie miałam. Tę myśl, tę kałużę i upragnioną historię o babci. Tak jest w snach – byty z różnych porządków wymieniają się kształtami. Ściga się konkrety, które potem po przebudzeniu przypominają ledwie zjawy, rozpadają się niczym spopielone skrawki. ...
„Z pustej ciekawości zrobiłem sobie test genetyczny i wynik mnie zaskoczył. Okazało się, że mam trochę ponad sześćdziesiąt procent krwi środkowoeuropejskiej, czyli słowiańskiej, ale także po kilka lub kilkanaście procent krwi bałkańskiej, greckiej, szkockiej,...
Wielkie Łuki to nieduże miasto w Rosji (ok. 90 tysięcy mieszkańców), w obwodzie pskowskim. Jego bogata historia sięga dwunastego wieku. Gród należący do Republiki Nowogrodzkiej bywał często lennem sąsiadów: Księstwa Włodzimierskiego, Księstwa Kijowskiego, tat...
Opowiem dzisiaj o dwóch Mariach. Jedna Maria, zwana panią Maryjką, mieszka w Żółkwi tuż obok klasztoru sióstr dominikanek. Często ją odwiedzam. Druga, zwana Maryńcią, już nie żyje, ale siostry przez długie lata się nią opiekowały. Łączy je polskie pocho...
Najpiękniejsze w listopadowych spacerach jest to, że liście pod stopami tak szeleszczą. Lubię ten ich szelest. Lubię też, kiedy nikt nie patrzy, z rozmachem je kopnąć, żeby zobaczyć, jak się wzbijają w powietrze, by lecieć w nieznane. Nie sposób w listopad...
Ciężkie musi być życie czytelnika felietonów w miesięczniku. Zwłaszcza wtedy, kiedy autor chce się odnieść do jakiejś kwestii aktualnej w momencie pisania – jest bowiem duże prawdopodobieństwo, że gdy tekst się ukaże, rzecz będzie już bardzo passé. Tak się mo...
Wstyd się przyznać, ale dopiero teraz odkryłem polski film, który powstał w 1946 roku. Nosi tytuł Wielka droga. Kiedy zobaczyłem, że można go obejrzeć w TVP Historia, a reżyserem jest przedwojenny mistrz Michał Waszyński, całkiem zgłupiałem. Tym bardziej, że ...
Dosłownie wczoraj – a piszę ten tekst w ostatni dzień sierpnia – dostałem od mojej dobrej znajomej, rosyjskiej mediewistki i tercjarki naszego zakonu, do niedawna profesor petersburskiego uniwersytetu, od roku pracującej na uczelni w Erywaniu, w Armenii, taką...
Dziś będzie społeczno-politycznie, więc jeśli ktoś nie lubi takich klimatów, to został ostrzeżony. Nie będzie też śląskich słów, choć nie unikniemy śląskiej perspektywy. I może lepiej już bez dalszych wstępów wyjeżdżam z tezą wstępną: W Polsce migracja nie je...
Duma to nie jest dla mnie obojętne słowo. Wiadomo – nazwisko zobowiązuje. Pewnie dlatego lubię dumać, a nawet popadać w zadumę. Myśleć. To, co ważne, mieć przemyślane. Lubię też być dumny. Z tego, co robię i kim jestem. Duma w tym drugim znaczeniu – niby p...
Zdarzają się w chwile, w których myślę: Nie dam rady zrobić następnego kroku. A jednak zmęczone mięśnie szarpią nogę w górę, stopa w dużym bucie ląduje na skalnym stopniu. Kolano, niczym zawias, pozwala ciału się unieść, dostawiam drugą nogę. Zmagam się ze so...
Niedawno uczestniczyłam w spotkaniu z pewną pisarką. Zaczęła opowiadać o miejscach, w których najbardziej czuje się sobą. Ładnie je nazwała: miejsca ulgi. I wtedy prowadząca zadała pytanie wszystkim uczestnikom: „A co jest twoim miejscem ulgi?”. Jest takie ni...
Dokładnie dziesięć lat i cztery miesiące. Mecz oglądałem, siedząc na podłodze przed naszym starym czarno-białym telewizorem. Tak naprawdę był szaro-biały, bo kontrast trudno było ustawić. Ciasne dwupokojowe mieszkanie, a w nim sześć osób, z których zdecydowan...
Kiedy w marcu 2014 roku żegnaliśmy się definitywnie, to oczywiście były wspomnienia, „że było tak przepięknie”, i były załzawione oczy, „bo już nigdy więcej”, ale nie było żadnych pretensji, żadnego żalu, żadnej złości i żadnych „dlaczego”. Była wdzięczność. ...
Porzuciłam samochód. Nie, żeby od razu się z nim całkiem rozwodzić, ale mijam go co dzień, wędrując na przystanek tramwajowy z odnalezioną na nowo lekkością. I bez żalu. Kurzy się trochę, lecą na niego wyschłe liście albo strugi deszczu, psy obsikują mu koła,...
Poprosiłam przełożonych o rok odpoczynku. Najlepiej w dużym klasztorze, gdzie panuje spokój i można się łatwo wtopić w tłum, bez dzieci i młodzieży, i jakichkolwiek odpowiedzialnych obowiązków, ewentualnie jakiś korytarz do posprzątania raz w tygodniu. Za to ...
„Umówiłem się z kolegą, bo kolega jest od tego”. I, jak w piosence Macieja Maleńczuka, zamówiliśmy „zestaw win”, tyle że ciąg dalszy nie był już wesoły. Kolega miał potrzebę zwierzeń. Pojechał na wakacje z żoną i trzyletnim wnuczkiem Piotrusiem. Jak zwykle...
Wrześniowy spacer wypada zacząć od wrzosów, bo przecież to właśnie te kwiaty dały wrześniowi jego nazwę. A jeśli wrzosy – to wrzosowy miód z jego charakterystycznym ciemnym kolorem i nutą goryczki. Jakby nas natura chciała przestrzec, że wprawdzie jeszcze jes...
Właśnie wróciłem ze szpitala. Znalazłem się tam dzięki nieustępliwej zapobiegliwości pani doktor z dzielnicowej przychodni oraz jej nie mniej zdecydowanej pielęgniarki. Odwiedziłem je, żeby w końcu poprosić o skierowanie na badania, bo od mojego przyjazdu do ...
Dzisiejszy tytuł to chyba głównie moje egzystencjalne westchnienie wobec serii zmian, z którymi się mierzę w ostatnich tygodniach. Przestałem być proboszczem, nie jestem już odpowiedzialny za formację diakonów stałych, i wyszedłem z zarządu Fundacji Świętego ...
Zapracowani ludzie nie mają czasu ani energii, żeby dbać o siebie. Kiedy się zastanawiałem, dokąd pójdziemy na nasz sierpniowy spacer, paradoksalnie przypomniało mi się wydarzenie grudniowe. Wigilia Bożego Narodzenia, poranek. Korzystam z tego, że w przych...
Opuściłem na kilka tygodni klasztor nad Newą, by na polskiej niwie odpocząć trochę wakacyjnie oraz ucieszyć się rodzinnymi (ślub mojego siostrzeńca) i zakonnymi (święcenia i prymicje naszych braci) uroczystościami. Gdy jednak siedzi sobie człowiek na tarasie ...
Czekaliśmy na przedwakacyjną pizzę. – Kochani, bardzo wam dziękuję za wszystko, czego razem doświadczyliśmy w grupie teatralnej Dzikie Koty. To dla mnie bezcenne doświadczenie… – zaczęłam. Tak jak się zaczyna mowę pogrzebową.– Oj tam, oj tam, to brzmi jak ...
Pisząc poprzedni felieton, zakładałem, że zamówiony temat to jednostkowy wypadek przy pracy. Tymczasem po jakimś czasie przyszedł mail okólny od Naczelnego „W drodze”, że sierpniowy zeszyt będzie numerem sześćsetnym, a zatem autorzy mogą rozważyć, czy chcą do...
Pokaż mi swoją bibliotekę, a powiem ci, kim jesteś. Znam to zdanie, ale czy jest cytatem? A jeśli tak, to skąd pochodzi? Ktoś znany je wypowiedział? Wyszło spod pióra sławnego pisarza? Same znaki zapytania, a ja zbyt mało czytałem, żeby znać odpowiedź. ...
Jestem wnuczką dwóch wiejskich kobiet. Jedna żyła zgięta wpół od dźwigania wody ze studni, pracy w polu, ubijania masła. Ze wzrokiem blisko ziemi, rękami zaplecionymi na lędźwiach, spoglądała na świat od dołu lekko załzawionymi oczami. Tymi samymi, którymi dz...
Bilans sześćdziesięciolecia1. Temat trudny, więc w poszukiwaniu inspiracji dwa tytułowe słowa wpisałem w wyszukiwarkę. Zapewne w związku z przysługującymi po sześćdziesiątce ulgami senioralnymi odpowiedź, a właściwie odpowiedzi otrzymałem natychmiast. Wszystk...
Niebawem czeka nas w Polsce doniosłe wydarzenie: 10 września tego roku w Markowej odbędzie się beatyfikacja Józefa i Wiktorii Ulmów oraz siedmiorga ich dzieci, zamordowanych 24 marca 1944 roku za ukrywanie prześladowanych Żydów. Przygotowania idą pełną parą i...
Kim chcesz być, jak dorośniesz? Zawsze odpowiadałam: Tiną Turner. I wciąż taki mam plan. Trochę mi jeszcze do pięćdziesiątki brakuje, a Tina najlepsza była właśnie wtedy – w 1990 roku, gdy swoją drapieżną energię, którą nosiła po świecie już od pół wieku, umi...
Kiedy byłem chłopcem, marzyłem o tym, by zostać aktorem. Nie żołnierzem ani strażakiem, tylko aktorem. Najpierw wynikało to z dziecięcej miłości do Burta Lancastera, grającego Indianina w filmie Ostatnia walka Apacza (a ja zawsze stałem po stronie Indian). ...
Tytułowego słowa tym razem nie wybrałem sam, ale zostałem zobowiązany, by go użyć. A było to tak: w Porszewicach pod Łodzią odbywały się warsztaty dla formatorów kandydatów do diakonatu stałego. W czasie przerwy wyszliśmy na krótki spacer. I po pierwszej rund...
Żegnam się z Kłodzkiem. Czy sześć lat to dużo czy mało? Wystarczająco, żeby zostawić tutaj jakiś kawałek swojego życia, które odtąd będzie naznaczone tym niepowtarzalnym doświadczeniem. Kiedy piszę te słowa, nie wiem jeszcze, dokąd mnie przełożeni skierują, a...
Jeden obraz potrafi zastąpić tysiąc słów. Nie wiadomo, kto pierwszy tak zgrabnie ujął tę empirycznie potwierdzoną prawdę. Wiadomo jednak, że dziś masowo wycieramy nią sobie usta, bo – bez względu na to, czy sformułowali ją Chińczycy, Leonardo da Vinci czy Nap...
Lipiec to najcieplejszy miesiąc roku. Zapach kwitnących lip, bzyczenie pszczół, klimat urlopu. Dobrze, że się lipiec nazywa lipcem. Lipcowe spacery mają niepowtarzalny klimat. Pachną bajkowym dzieciństwem i wspomnieniami dobrych lat. Dlaczego więc lipa – o...
30 maja minęło pięćdziesiąt lat od ukazania się mojego pierwszego tekstu podpisanego imieniem i nazwiskiem. Artykuł nosił bardzo oryginalny tytuł, który wyjaśniał wszystko, więc nie warto było czytać: „Juventus – drużyna Fiata”. Pismem, które odważyło się na ...
W 1986 roku Irina, młodziutka, zamężna studentka, pełniła na uczelni funkcję komsorga, czyli – tłumacząc na język polski pokraczny skrót sowieckiego slangu – była przewodniczącą młodzieżowej organizacji partyjnej na uczelni (komsorg to komsomolskij organizato...
Czerwiec jest bardzo owadzim miesiącem. Larwa pszczoły to czerw. A jednak nie od tego słowa szósty miesiąc roku bierze swoją nazwę. Czerwień i czerwiec pochodzą od innego owada. Czerwiec polski, bo o nim mowa, to robak, którego larwy przez stulecia wykorzy...
Jakoś w tym roku wiosna leniwie się zabiera do roboty. Ale efekty są – dziś zobaczyłem pierwszego w tym roku szmatyrloka. Jeśli wyraz ten skojarzył się Państwu ze stojakiem na szmaty, to spieszę ze sprostowaniem. Szmatyrlok to po śląsku motyl. Nazwa ta – o ni...
Było tak: jechałam autokarem z grupą młodzieży. Nagle usłyszałam nasilające się heheszki, które po chwili zamieniły się w gromki rechot. – Cha, cha, cha! Cokolwiek uczyniliście jednemu z tych najmniej… szych… – Mnieście uczynili! Cha, cha, cha, cha, cha...
Wyskoczył na mnie z YouTube’a. Nie należę do wyjątków – lubię poszperać w tym internetowym serwisie i niezmiennie jestem wdzięczny tysiącom ludzi, którzy umieszczają tam tyle ciekawych rzeczy. To fantastyczne móc za pomocą paru kliknięć wysłuchać na przykład ...
Siedzimy na ławeczce przed piekarnią. Podkulam kolana i wsuwam stopy pod siebie, bo granica wąskiego chodnika znajduje się niebezpiecznie blisko, a za nią zaczyna się uniwersum rowerzystów. Przemykają z zawrotną prędkością, podzwaniając przy tym niecierpliwie...
Moja podróż do Tomska miała miejsce w marcu, felieton ukaże się w maju – kawał czasu z punktu widzenia mediów żyjących coraz bardziej dniem, godziną, ba, nawet minutą, ale na szczęście piszę w miesięczniku, gdzie wciąż trwa słuszne przekonanie, że ważne i pię...
Na Syberię przyjechał po raz pierwszy. Źle napisałem, że przyjechał. On do nas przybył. Poprzedziła go sława gwiazdy TikToka, jaką zyskał, dzieląc się z przypadkowo napotkanym, ulicznym fotografem krótką refleksją o prawdzie. Filmik z tą refleksją obejrzały j...
Umarł mój dentysta. Jeszcze w ubiegłym roku latem żartowaliśmy z tego, że w piękne uśmiechy warto inwestować w młodości, a nie, gdy będziemy na emeryturze. Nim nastała wiosna, na drzwiach gabinetu zawisł nekrolog. Stałam długo, nie rozumiejąc, co czytam. D...
Dawid Kubacki zrezygnował ze startów w konkursach skoków narciarskich, bo chciał być przy żonie, która w ciężkim stanie trafiła do szpitala. Nie ma niczego nadzwyczajnego w tej informacji. Wydawałoby się, że to normalna reakcja, ale chyba jednak nie, jeśli we...
Mam sentyment do krakowskiego Teatru Słowackiego. Tutaj jako nastolatka uczyłam się teatru. Biegałam na wszystkie premiery, a nawet miałam możliwość obserwowania od początku do końca prób jednego ze spektakli. Kochałam się też na zabój w pewnym aktorze, więc ...
Nie wiem, jak to się stało, ale napisałem ponad sto dwadzieścia felietonów ze śląskimi motywami, a jeszcze nie pojawiła się w nich postać sztajgra. Niedopatrzenie to straszne, bowiem śląska mentalność bez niej nie byłaby taka sama. Ze względu na charakter pra...
Maić znaczy stroić. Pewnie moglibyśmy się spierać, czy najpierw były łąki umajone, więc miesiąc tego umajenia nazwano majem, czy też odwrotnie, najpierw był maj, a to, co robi z łąkami, nazwaliśmy umajeniem. Jedno jest pewne: na majowym spacerze nie sposób...
Kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata. Kwietniowe spacery dają do myślenia – o tym, że nie zawsze się wszystko toczy tak, jak byśmy tego chcieli, że dobrze być przygotowanym na niespodziewane, że nas natura obdarowała – chyba niestety – zmie...
Jakiś czas temu pisałem tekst, który miał potem podlegać obróbce wielu osób. Wśród zgłoszonych uwag jedna dotyczyła użytego przeze mnie wyrażenia „uniżona służba”. Uwaga szła po takiej mniej więcej linii: idea służby zawiera w sobie automatycznie wątek uniżen...
– Pięknie tu macie – mówię, patrząc na oblane słońcem zbocza Dolomitów. Pejzaż kołysze się, bo siedzimy na wyciągu krzesełkowym. Ciemnozielone świerkowe czuby przeplatają się z plamami śniegu. – Najpiękniej jest, gdy całe góry pokrywa biel i ani jedno drze...
– Proszę siostry, chcę się wypisać z religii – słyszę coraz częściej.– Dlaczego?– Bo straciłem wiarę. Krótkie zdanie, które jest jak cios. Nie zawsze mi się udaje dojść, co konkretnie oznacza ta utrata wiary. Mogę jedynie czytać między wierszami. Czasem oz...
