Piszę te słowa chyba bardziej do siebie niż do was, bo nie wiem, czy ktoś przetłumaczy je na rosyjski i czy sam zechcę je w Rosji opublikować. Muszę jednak jeszcze raz opowiedzieć samemu sobie, zrozumieć i nazwać to, co do was czuję, pojąć lepiej, kim dla mni...

Dużo się mówi w tych dniach o artykule 5 Traktatu NATO, stanowiącym, że zbrojna napaść na jednego z członków tej organizacji będzie równoznaczna z agresją na wszystkich i spotka się z odpowiednią reakcją wspólnoty. To, co się dzieje w Ukrainie, już dawno u...

Od samego rana uwiera mnie dziś cykl wydawniczy miesięcznika. Bo Wielki Post trwa w najlepsze, a tu trzeba pisać felieton, który ukaże się po Wielkanocy. Mówi się trudno: nie jestem w stanie całkowicie uwolnić się od wątku pokutnego. Usiłowałem bowiem ostatni...

Żółte bratki mokną w deszczu na tarasie. Ale główki tulipanów otwierają się i już idą w górę. Wszystko, co najpiękniejsze, jest przed nami. Wiosna w tym roku zjawiła się punktualnie, po czym cofnęła się o krok. Ziemia spija dziś każdą kroplę, z której potem w...

Jedna z kozackich pieśni zaczyna się od słów: Na garie stajał Kazak, on Bogu maliłsia. Za swabodu, za narod nisko pakłaniłsia. To bardzo popularna pieśń w Rosji. Powodów do modlitwy nigdy tu nie brakowało. Nie tylko Kozakom. Pani Tatiana opowiadała mi o ty...

W poprzednim numerze „W drodze” pojawił się felieton, w którym autor uznał wypowiedzi Wspólnoty Sant’Egidio w kontekście wojny na Ukrainie za haniebne. Tak określił między innymi słowa – rzekomo wypowiedziane przez ludzi z Sant’Egidio – aby „tych, których nap...

Może ktoś pamięta moje niedawne wzburzenie ocenzurowaniem wystawy „Dante”, którą planowałem z Joanną Kilian dla Muzeum Narodowego w Warszawie. Przypomnę: wedle wszystkich znaków na ziemi (nieba bym w to nie mieszał) poszło o łódkę uchodźczą z Lampedusy, którą...

Chyba każdy felietonista piszący do miesięcznika, zasiadając przed ekranem komputera, myśli o tym, żeby jego tekst, który ukaże się dopiero za trzy tygodnie, nie stracił na aktualności. Dziś, a kończy się powoli pierwsza dekada marca, mam pragnienie zgoła prz...

Czy odczuwacie miłość do ludzi biednych, wymęczonych, zatroskanych? Nie chodzi o estetykę. Chodzi o wrażenie, że macie przed sobą oto-człowieka, człowieka sprowadzonego do samej istoty człowieczeństwa. Do samej wspólnoty z tobą. Ot, tak przeszywającą jak ta, ...

29 lutego 2008 roku. Mosul. Wielkie, pełne życia współczesne miasto w północnym Iraku. Pewnie niewielu z nas kojarzy, że mamy do czynienia z biblijną Niniwą. Tą samą, do której swego czasu z misją nawrócenia został posłany prorok Jonasz. Mieszkająca tam na po...

24 lutego rano jeszcze nie wiedzieliśmy, co to oznacza. Piszę to sześć dni później i nie wiem, jak będzie wyglądał świat w połowie marca. Zobaczyłem w telewizji kolejkę ludzi stojących w Warszawie w tłusty czwartek po pączki. Zaraz potem, a może w odwrotnej k...

I co ja mam napisać? Że codziennie płaczę? A kto nie płacze? Przecież nie da się nie płakać, patrząc na to, co się dzieje. Nie da się nie płakać, widząc, że gdzieś tam – choć daleko w kilometrach, to tak naprawdę tuż za miedzą – giną niewinni ludzie, niszczon...

Kiedy pomyślę, że poprzedni felieton pisałem o jedną wojnę wcześniej, to ciarki przechodzą mi po plecach. I to nie same, tylko w towarzystwie lęku, czy w ogóle pisanie tego felietonu ma sens, jeśli wydaje się, że jedynym sposobem na skuteczną pomoc Ukrainie j...

Chciałabym napisać, że to podwójnie surrealne, ale nigdy dotąd nie śniła mi się ani wojna, ani ocean. A teraz są naprawdę – jedno i drugie, choć trudno stwierdzić, które bardziej mi się w głowie nie mieści. Siedzę na piasku, każda wywracająca się z hukiem fal...

Kiedy córka wybrała Walencję, zaczęliśmy wertować encyklopedie i przewodniki. I szybko się okazało, że to najlepsze na świecie miejsce do życia, jedno z najbardziej gościnnych i wygodnych dla tych, którzy przyjeżdżają tylko na jakiś czas. Dla turystów, studen...

Początek lutego spędziłem w Wołgogradzie (dawny Stalingrad), dokąd pojechałem zastąpić miejscowego proboszcza. Taka sąsiedzka pomoc – tylko dwie i pół godziny bezpośredniego lotu samolotem. Wysiadłem w mieście pokrytym zwałami topniejącego śniegu. Długo jecha...

Tego, co się działo w Rzymie równe czterysta lat temu, czyli w sobotę 12 marca 1622 roku, chrześcijański świat jeszcze nie widział. To było wydarzenie ze wszech miar historyczne i pod wieloma względami bezprecedensowe. Po raz pierwszy w czasie jednej ceremoni...

Siadam na małym foteliku pośród gotowych bukietów i gawędzę z florystką. Patrzę, jak jej dłonie – odrobinę zaczerwienione i chyba trochę zmarznięte, bo w kwiaciarniach panuje wiecznie wilgotny chłód – wprawnie układają różowe goździki, białe alstromerie i bla...

Zadzwonił Jędrek z informacją, że Zosia nie żyje. Tadek, który był krewnym Zosi, zaniemówił. Cisza w słuchawce trwała kilkanaście sekund, bo Jędrek też już nic więcej nie powiedział. Słychać było tylko, że chlipie. Zosia była przez kilkanaście lat żoną Jędrka...

– Był wtedy bardzo młody, porywający i tak przejmująco mówił o wolności – wspomina Andreę Riccardiego starsza pani, rzymianka, z którą uciąłem sobie krótką pogawędkę wieczorową porą. Rozmawiałem z nią dwa lata temu na wyspie Lesbos. Kontekst nie jest tu bez z...

Ostatnio dopadło mnie wspomnienie z dzieciństwa. Mam w nim chyba pięć lat – na pewno jeszcze nie chodzę do zerówki – i oddaję się czynności wielce odpowiedzialnej. Mianowicie pucuję bysztek. W godce słowo „bysztek” oznacza komplet sztućców, a w praktycznym uż...

Kilka tygodni temu rozmawiałem z kolegą, który duszpasterzuje w wielkim mieście. Nawiedził mnie na śląskiej prowincji, a ponieważ mój nieoceniony wikariusz jest na urlopie i rzadko się ruszam z Tychów, dlatego z ciekawością chłonąłem wieści z wielkiego świata...

Pan Kamil spadł mi z nieba. Podobnie jak ciepły deszcz. Mogło być gorzej – mogłam czekać długo na mrozie. W jakimś nigdzie, którego nie potrafiłam nawet umiejscowić mknącemu mi z pomocą miłemu człowiekowi z lawetą. Czekać aż do północy i patrzeć samotnie na f...

Może – biorąc pod uwagę mój syberyjski adres stałego zameldowania – zamieszczone w tytule słowo wyda się komuś dziwne i nieprzystające do rzeczywistości. Bo jak można pisać o ochłodzeniu, skoro się żyje w takim miejscu, które każdemu – nawet temu, kto zamiast...

Może to kwestia wieku, ale coraz trudniej przychodzi mi zaczynać nowy rok z uśmiechem na ustach i przekonaniem, że na pewno będzie lepiej. Żyjąc już trochę na tym świecie, nie raz miałem okazję się przekonać, że refren z kabaretu Olgi Lipińskiej: „Co się pole...

Dostałem mandat. I to nie za jechanie, a za stanie. Zaparkowałem samochód na chodniku, a w uzasadnieniu przeczytałem, że ustawiłem go zbyt blisko przejścia dla pieszych i nie zostawiłem przepisowej odległości między samochodem a skrajem chodnika. To była przy...

Kiedy ten felieton ukaże się drukiem, tej wystawy już nie będzie: „Inferno” (Piekło) w Rzymie, na Kwirynale. Jej kuratorem jest Jean Clair. To jedna z wielu wystaw przygotowanych w 2021 roku na siedemsetlecie śmierci Dantego. Zacznę od myśli, która wydaje ...

Nie byłem łatwym nastolatkiem. Nie lubiłem ograniczeń, także tych kościelnych. Kiedy słyszałem o poście, punktem honoru było dla mnie, żeby go nie zachować. Może nie zawsze tak się zdarzało, ale pamiętam dni, gdy na oczach moich rodziców ostentacyjnie jadłem ...

Zimne dni to niebezpieczny czas dla czapek, rękawiczek i szalików. Na skutek kosmicznego zrządzenia sił nader często zostają odłączone od swych nosicieli. Leżą na ławkach, na kawiarnianych stolikach, wciśnięte w oparcia teatralnych foteli. Zostają pojedynczo,...

Czy w czasie, kiedy na polsko-białoruskiej granicy umierają ludzie, Boże Narodzenie ma sens? Głupie pytanie? Pewnie głupie, ale czasami trzeba sprawę postawić głupio i najostrzej, żeby się zbliżyć do sedna sprawy. A sednem sprawy jest: Czy ma sens powtarzanie...

Najpierw kilka cytatów – nie mając pod ręką polskich przekładów książek, z których pochodzą, zmuszony jestem sam zmierzyć się z rosyjskim tekstem (używam małych i wielkich liter zgodnie z oryginałem). „Leżę na szerokim łóżku szczelnie zawinięty w ciężką ko...

To był dorosły, młody człowiek. Taki zwykły, normalnie ubrany, niczym się niewyróżniający. Na filmie widać, jak piłą elektryczną ścina (tak, ścina!!!) duży, przydrożny, drewniany krzyż. Robi to całkiem spokojnie, zupełnie beznamiętnie. Tak, jakby ścinał jakie...

Odkąd jestem farorzem, jednym z moich obowiązków jest udzielanie chrztu. Trafił mi się już chrzest osoby dorosłej, a więc i katechumenat, i mistagogia, ale zdecydowana większość to chrzty dzieci. A dokładniej jeszcze: niemowląt. Te zaś – jak chyba powszechnie...

Zorientowałem się, że jest niedobrze, kiedy ledwie przekroczyłem próg salonu optycznego w centrum Warszawy, a już zaproponowano mi kawę. Boję się takich objawów gościnności, od kiedy u fryzjera wypiłem kawę, a potem zapłaciłem za usługę, jakbym był jakimś Sam...

Wszystko się zaczęło na Dworcu Głównym w Poznaniu: poszedłem tam z koleżanką, żeby szukać osób bezdomnych. Takie były początki Wspólnoty Sant’Egidio w Poznaniu. Rozstaliśmy się na chwilę. W pewnym momencie słyszę Anię wołającą z daleka: Mi-rek! A potem jeszcz...

Mam niepokojące wrażenie, że tym razem przekombinowałem z tytułem. Bo o ile Ślązacy ze sztromem problemu żadnego mieć nie powinni, to już z cadrégą i owszem. Ale nie ma co przeszukiwać pamięci, pytać starzików (dziadków) czy grzebać w śląskich słownikach. Bo ...

Święty Paweł twierdzi, że nikt z nas nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla siebie. A ja myślę, że tak z natury to my wszyscy żyjemy dla siebie, myślimy o sobie, martwimy się o siebie i nawet umierać byśmy chcieli dla siebie. Są jednak wyjątki. Ona była ta...

Nie będę mieć w tym roku wesołych świąt. Choć jeszcze niedawno to, jak i z kim je spędzę, wydawało się oczywiste, dziś próbuję oswoić zmianę, która bez uprzedzenia zlikwidowała odwieczne pewniki. Gdybym była Kłapouchym, powiedziałabym, że wiatr zdmuchnął mi c...

Dzieła tak wielkie, że aż arcy, mają to do siebie, że nie odczepiają się od nas w żadnej chwili życia. Co i raz coś się z nimi kojarzy, czasem trafniej, czasem mniej udanie – sami czujemy, czy arcydzieło pasuje do sytuacji, czy nie. Ja na przykład mam w sobie...

Od kiedy zacząłem słyszeć muzykę i odróżniać melodie – słyszę Chopina. Jedno z moich najstarszych wspomnień z wycieczki z domu w Falenicy do Warszawy też jest z nim związane. Był marzec 1955 roku. Miałem dopiero pójść do szkoły, więc jeszcze nie umiałem czyta...

O damie tej usłyszałem po raz pierwszy – wstyd przyznać – dopiero kilka miesięcy temu: Aldona, primo voto Bułhak, secundo voto Kojałłowicz, a z domu Dzierżyńska, była starszą siostrą osławionego Feliksa (o nim słyszałem często, niestety). Doskonale wiedziała,...

Rosnące w lawinowym tempie ceny gazu, prądu i paliw odczuwają mieszkańcy całej Europy. Najboleśniej daje się to we znaki przy tak zwanej „pompie”, czyli na stacji benzynowej, i zimą w domu ogrzewanym gazem lub prądem. Zupełnie niedawno popularny dziennik „Le ...

Reklama może ogłupiać, może śmieszyć, może przestraszać – parafrazując Wieszcza z Pani Twardowskiej. Prawdą jest, że w latach osiemdziesiątych oglądałem w Anglii prześmieszne reklamy. Oto Indianin z jednym piórem. Pije z kufla reklamowane piwo i hop, już mu w...

To nie są pogrzeby, do jakich przywykliśmy. Nie chodzi o to, że bardzo często nikt spośród uczestników wydarzenia (no, może z wyjątkiem zmarłego, ale to akurat trudno stwierdzić) nie identyfikuje się z katolicyzmem. Przecież nawet w tradycyjnie katolickiej Po...

Nigdy nie płynąłem Batorym. Nie było na to szans. Nie miałem rodziny w Ameryce ani pieniędzy na podróż dla przyjemności. Utrwaliło mi się w pamięci, że na rejs tym transatlantykiem mogły sobie pozwolić tylko trzy kategorie ludzi: bardzo bogaci, biedni, którzy...

Im dłużej żyję, tym mniej osób znam, a tym więcej znałem. Niby to oczywiste, a jednak zadziwiające. Ktoś mówi „Zagajewski”, a ja myślę – znałem. Ale to przecież nic dziwnego. Żył tak niedawno, że wydaje się, jakby wciąż żył. Lecz zaraz potem ktoś mówi „...

Kiedy nagle gasło światło, wiedzieliśmy z bratem, co robić. Mama nauczyła nas, że brak prądu oznacza też brak wody. Podstawialiśmy pod krany miednice i garnki, odkręcaliśmy kurki i w podnieceniu obserwowaliśmy, ile zdążymy jej zebrać. Po kilku minutach strumi...

Jan Andrzej Kłoczowski OP zaczynał jeden ze swoich wykładów cytatem (z kogo, nie pomnę), że cywilizacje można podzielić na te, które są świadome popełnionego przez siebie zła, oraz te, które żyją w poczuciu pełnej niewinności. Autor tych słów jako przykład po...

Po tym, jak tegoroczną Nagrodę Literacką „Nike” otrzymała książka pod jakże swojsko brzmiącym tytułem Kajś1, trzeba koniecznie iść za ciosem. I podręczyć Państwa kolejnym słówkiem, z jakże malowniczą końcówką „-jś”. Po „kajś” pora zatem na „kiejś” – czyli „ki...

Między mężczyznami jest inaczej. Rzadko mówimy sobie dobre słowa wprost, o uczuciach rozmawiać nam trudno, a wyrażać je jeszcze trudniej. Dzielenie się osobistym doświadczeniem Pana Boga najczęściej wiąże się z nieco wstydliwym mruczeniem czegoś pod nosem, a ...

Światy paralelne lub wieloświat (multiversum w odróżnieniu od universum) to określenie, które – choć zostało wprowadzone do języka pojęć przez poważnych uczonych – powszechnie znane jest raczej dzięki twórczości z gatunku science fiction lub fantasy. Według k...

Zastanawiam się, po co to powiedział. „Nie wybaczymy wam” – oznajmił wrogom, sali pełnej kamer, a więc i światu. Jest przecież mężczyzną leciwym i doświadczonym, powinien być mądry. Był przed laty żołnierzem, a potem zastępcą prezydenta, który obiecał uścisną...

Jedną z zalet pracy dziennikarza jest możliwość poznawania świata. Gdyby nie ona, nigdy nie byłoby mnie stać na odwiedzenie egzotycznych miejsc. Rano, po śniadaniu, zaczynałem kilkugodzinną wędrówkę po kościołach, muzeach, cmentarzach, pałacach, zamkach i dwo...

W pewnej parafii pod lasem zaczął się właśnie gorący okres. Otwarto bowiem możliwość zamawiania intencji mszy świętych na przyszły rok kalendarzowy, co oczywiście przekłada się na częstotliwość wizyt parafian w kancelarii, liczbę maili i telefonów. A we mnie ...

Znajomy z widokiem na przyjaźń pyta, czy popływam z nim jachtem po Adriatyku. Z nim i grupą jego przyjaciół, częściowo także moich. Pomiędzy wyspami, od wyspy do wyspy. Każda podróż jest dla mnie uciążliwa. Źle się ostatnio czuję, nie mam czasu dogłębnie się ...

Często traktujemy te zjawiska zamiennie, wkładając je do jednego worka, w czym pomagają niektóre książki popularno-psychologiczne sugerujące, że „i to”, „i to” dotyczy koncentrowania się na sobie. Tymczasem nie do końca tak jest. Co więcej, trzy fundamentalne...

Przeczytajcie uważnie, bo jestem może jednym z ostatnich przedstawicieli inteligencji pracującej, który wam – księżom – dobrze życzy. W Radiu Nowy Świat prowadzę od trzech miesięcy autorski program, w którym staram się rozmawiać. Rozmowa nie ma dziś w Pols...

Każdy zapamięta z igrzysk w Tokio coś innego. Wielu z nas okazyjnie i z coraz mniejszą wiarą kibicuje piłkarzom, inni bezgranicznie wierzą w siatkarzy, ale kiedy zaczynają się igrzyska olimpijskie, to już nie wielu, ale niemal wszyscy odkrywamy uroki sportu. ...

Oczywiście, że nie pojmowałem znaczenia tekstu. Poszczególne słowa też były dla mnie niezrozumiałe. Niektóre z nich umiałem jednak skojarzyć z pojęciami, które były mi znajome: słowo hominibus przywodziło mi na myśl mały autobus, a quoque wysiadującą jajka ku...

Takiego zdania jest premier Jean Castex i wybitne grono epidemiologów, którzy twierdzą, że Francja stanęła w obliczu czwartego uderzenia koronawirusa. Ma o tym świadczyć gwałtownie zwiększająca się liczba nowych zakażeń, która w krótkim czasie wzrosła z kilku...