Dwa miesiące od jego wyboru, a wrażenie takie, jakby – poza byciem papieżem – nic innego w życiu nie robił. W obowiązki człowieka, któremu powierzono troskę – bynajmniej nie tylko duchową – o prawie półtora miliarda ludzi, wszedł z niesamowitą naturalnością, ...
Lipiec to zawsze miesiąc wyczekiwany. Pierwszy miesiąc wakacji. Nawet jeśli jeszcze nie mamy urlopu, możemy odpocząć. Żyjemy wolniej, spokojniej. Ciekawe, czy ten lipcowy klimat odpuszczenia, spowolnienia i relaksu uda się w tym roku rozciągnąć na sferę polit...
Dziś muszę zacząć od wyznania: jestem hipokrytą. Wielokrotnie i na różne sposoby zdarzało mi się publicznie marudzić na nadmierne – moim zdaniem – przywiązywanie w polskim Kościele wagi do celebrowania rocznic najróżniejszego autoramentu. A dziś sam zamierzam...
Moja praca sprawia, że dużo rozmawiam z ludźmi. Prowadzę spotkania, robię wywiady, audycje. Mogę zadawać pytania. Zwykle ludziom mądrym albo dysponującym rzadką wiedzą. I to jest ta pozytywna część. Trudniejsza jest taka, że ich odpowiedzi nigdy nie są jednoz...
Podczas ostatnich tygodni kampanii i samych wyborów prezydenckich w Polsce nieoczekiwanie z głębin mojej pamięci wypłynął na powierzchnię szekspirowski Koriolan. Rzymski bohater miał twarz Zbigniewa Zapasiewicza i gdy tylko ją sobie przypomniałem, wróciły emo...
Ten felieton miałam wysłać do numeru czerwcowego, ale nie dało się przemilczeć tak ważnego wydarzenia jak śmierć papieża.Tak więc dzisiaj znów o odejściu. I to kogoś bardzo ważnego – przynajmniej dla mnie.Umarł Kłoczo. Aktor, filozof, artysta słowa, u...
Uwielbiam podróże, fascynuje mnie szczególnie to, co znajduje się daleko i nigdy tego nie zobaczę: Machu Picchu, Wyspa Wielkanocna, Brazylia z Rio de Janeiro i Maracaną…Ale to, co blisko, wcale nie musi stanowić substytutu. Wokół mamy tysiące miejsc, któr...
Czerwiec to idealny miesiąc na spacerowanie. Piękna pogoda, a na horyzoncie wakacje. Miło się ogląda świeżą, żywą zieleń, miło się słucha na dobre już rozśpiewanych ptaków. Szczęście: to właśnie w czerwcu zaczyna się astronomiczne lato i właśnie w czerwcu mam...
„Śląską prowincję”, czyli felietony dla „W drodze”, zacząłem pisać, gdy Franciszek był już biskupem Rzymu. Umarł, gdy miałem się zabierać do sto pięćdziesiątego tekstu w tym cyklu. A nieraz – nie tylko w felietonach – był dla mnie impulsem...
Papież nie żyje – powiedziała matka generalna i zaczęła dzwonić klasztornym dzwonem. Przybiegły siostry. Niektóre były zdezorientowane, większość już wiedziała. Zaczęłyśmy odmawiać różaniec…Ale jak to nie żyje? Przecież wrócił ze szpitala. Przecież jeszcz...
Spośród tekstów pisanych w bólu zaraz po katastrofie smoleńskiej najbardziej poruszył mnie ten opublikowany w „Rzeczpospolitej”, autorstwa Zdzisława Krasnodębskiego, zatytułowany Już nie przeszkadza. Napisany w bardzo osobistym i emocjonalnym tonie pokazywał,...
Jest taki film Obrońcy skarbów, zrealizowany w 2014 roku przez George’a Clooneya na podstawie książki Roberta Edsela. Opowiada o grupie amerykańskich i francuskich historyków sztuki, którzy pod koniec wojny starają się odnaleźć w różnych regionach Europy cenn...
Pod kołami lokomotywy rozlega się huk. Słyszę go dobrze, jedziemy w pierwszym wagonie. Coś łomocze także pod nami, coś miażdżymy. I zaraz, zanim jeszcze dwie emerytowane polonistki z Urgenczu odsuną filiżanki z herbatą od ust, pociąg zaczyna hamować. Chwilę t...
No to mamy papieża! Wiem, wiem, to już nie będzie nowość, kiedy ukaże się ten felieton, ale piszę go nazajutrz po wyborze kardynała Prevosta, który od tej pory będzie znany światu jako Leon XIV. Nie będę się silił na żadną analizę i nie będę próbował przepowi...
Nie lubię długoterminowych zobowiązań. W tym kontekście moje powołanie do życia zakonnego świadczy o tym, że Bóg jest Panem rzeczy niemożliwych i ma ogromne poczucie humoru!Kiedy ponad dwa lata temu zadzwonił do mnie ojciec Roman, redaktor naczelny miesię...
Maj to miesiąc młodości i młodego życia. Przyroda eksploduje świeżością, energią i zapałem. Każdemu z nas ta atmosfera się udziela: wypada się w maju zakochać, czasem w kimś nowym, a częściej może z nową energią pokochać kogoś, kogo już od dawna kochamy? Wyst...
Jutro lecę do Uzbekistanu. Jak to brzmi! Odlegle, wspaniale. Obracam tę myśl w głowie i czuję, że to będzie to. Jeszcze nie doleciałam do Taszkentu, a już mi się marzy okolica: i kirgiskie góry, i kazachskie stepy. Płonie w głowie nierealistyczne od lat pragn...
Tego dnia wychodziłem z bloku na Ursynowie około szóstej rano. Było dziwnie cicho. Ptaki, które zwykle budzą mieszkańców, siedziały nieruchomo na znajomych drzewach, zdezorientowane nową dla nich sytuacją. Przez lata o tej porze pan Zbyszek rozsypywał im koło...
Na początku powinienem zastrzec: nie jestem pewien, czy słowo „ufok” charakterystyczne jest tylko dla śląskiej godki, bo pojawia się też w nieśląskich słownikach internetowych. Filologiczne subtelności interesują mnie jednak relatywnie słabo, więc dalsze rozw...
Parę lat temu – jeszcze przed pandemią i przed wojną – razem z nauczycielami naszej szkoły w Tomsku przyleciałem do Polski na bodajże dziesięciodniową służbową wycieczkę. Chodziło przede wszystkim o zapoznanie ich ze sposobem działania jezuickich szkół w Gdyn...
Szukam ich. A kiedy znajduję, czepiam się jak pijany płotu. Bo chcę się na nich oprzeć, gdy wszystko dookoła wiruje. Grunt usuwa się spod nóg, kiedy kolejny raz słyszę tak zwanego prostego człowieka, który z niekłamanym zdziwieniem i oburzeniem mówi: Co się d...
W ciągu ponad czterdziestu lat życia w Towarzystwie Jezusowym przeżyłem bardzo wiele odejść z zakonu. Nie piszę, że „za mojej bytności w Towarzystwie wielu współbraci odeszło z zakonu”. Nie, to nie odzwierciedlałoby pełnej prawdy. Ja te odejścia przeżyłem. Os...
Z rosyjskich kanałów telewizyjnych, jak Krakowiaczkowi, który pojechał na wojnę – „ostał mi się jeden”, czyli Pierwyj kosmiczieskij. Kiedyś mogłem jeszcze oglądać kanał Historia, jednak zniknął z anteny jakieś trzy lata temu, choć przecież i on płacił trybuty...
Zastanawiałam się, o czym ma być ten felieton. Kiedy go piszę, jest właśnie trzecia rocznica wojny na Ukrainie, papież leży w ciężkim stanie w klinice Gemelli, kilka dni temu miało miejsce spotkanie Donalda Trumpa z naszym prezydentem, z czego niewiele wynikł...
Za każdym razem, kiedy idę korytarzem po podłodze wyłożonej gumoleum, zastanawiam się, dlaczego jest tam tak brzydko. Korytarze są różne – węższe, szersze, ponure albo bezlitośnie rozświetlone, odrapane lub świeżo odmalowane. Biegną pod ziemią albo na piątym ...
Już dawno nosiłem się z zamiarem napisania felietonu w stylu: „Nie znam się, więc się wypowiem”. Powstrzymywało mnie przed tym wpojone skutecznie na śląskiej prowincji poczucie obowiązku – jestem przecież zatrudniony na uniwersytecie, a to oznacza, że powinie...
Zmarł Marian Turski – gigant. W czerwcu skończyłby 99 lat. Kiedy w styczniu, w imieniu coraz mniejszej z każdym rokiem garstki ocalałych z Auschwitz witał gości na uroczystościach rocznicy wyzwolenia obozu, można było odnieść wrażenie, że robi to już siłą wol...
Wybrałem się tej wiosny z wizytą studyjną do krakowskich galerii sztuki z grupą ludzi na co dzień ze sztuką niezwiązanych. Uczyć się i doświadczać piękna. Wymagające, poruszające i wartościowe doświadczenie. Najpierw Wyspiański, artysta genialny, bar...
– To dla ciebie – powiedziała pewna siostra i wręczyła mi figurkę Śpiącego Józefa.Różne wizerunki Józefów widziałam. Na pierwszy plan wybija się Człowiek Pracy dziarsko heblujący deskę, Wartownik stojący na baczność w szopce, jakby pilnował Grobu Nieznane...
Jesteśmy przeciążeni pracą. To truizm, choć może trzeba tu ostrożnie używać słowa praca. Męczą nas raczej codzienne napięcie, chaos, pośpiech, rozmaite czynności, aktywności, terminy, presja, brak efektów. Ciągle zajęty, a nic nie zrobiłem. Praca, pojęta jako...
W zeszłym miesiącu w katedrze w Nowosybirsku wyświęcono na biskupa pomocniczego naszego współbrata – pochodzącego z Niemiec i od czternastu lat pracującego w Rosji ojca Stephana Lipke. To u nas rzadkość. Nawet to, że obecny papież jest jezuitą, niczego tu nie...
Kilka dni temu wracałem pociągiem na śląską prowincję. Mniej więcej wtedy, gdy mijaliśmy historyczną granicę tych ziem, ktoś z obsługi pociągu głosem wyraźnie skonfundowanym oświadczył, że do Katowic dojedziemy z dwuminutowym opóźnieniem. Biorąc pod uwagę nie...
Miałem niedawno urodziny. „Miałem”, a nie „obchodziłem”, bo obejść to ja mogę nieduże mieszkanie, a urodzin od pewnego czasu nie celebruję. Mogę się tylko cieszyć, że jeszcze je mam i o tym wiem. Tym bardziej że suma dwóch cyfr składających się na liczbę prze...
Tego dnia w Barcelonie było 14 stopni Celsjusza, turystów niezbyt wielu. Przed południem lekki wiatr podrzucał w górę nieprzyjemny zapach z kanalizacji, przypomnienie, że jesteśmy w mieście starożytnym i gęsto zamieszkanym, ciężko pracującym nad usuwaniem śla...
Elżbieta Aleksandra Luiza Alicja von Hessen-Darmstadt und bei Rhein – już za samo imię i nazwisko należało się jej jakieś wyjątkowe miejsce w historii. Przyszła na świat w 1864 roku jako druga córka wielkiego księcia Hesji Ludwiga IV. Kiedy miała czternaście ...
Nie przywykłem w swoich felietonach nawiązywać do poprzednich. Dziś jednak zrobię wyjątek, bo wątek lojfra (chodnika), który pojawił się przed miesiącem, uruchomił we mnie iście proustowski ciąg skojarzeń i w żaden sposób nie chce wyjść z głowy. Nie powiódł m...
Gdzieś w sieci natknął się na transmisje liturgii z naszego kościoła i nagrania moich kazań, i pomyślał, że chciałby kiedyś ze mną porozmawiać. W Petersburgu bywa rzadko, jednak pewnego razu, kiedy jechał metrem, nagle po prostu wszedłem do wagonu, ba! stanął...
Termin jest na tyle archaiczny, że nie obejdzie się bez dodatkowych wyjaśnień. A żeby wszyscy mogli je zrozumieć, to zajrzyjmy do Wikipedii: „Pocztówka dźwiękowa – odmiana płyty gramofonowej produkowana w Polsce i krajach bloku socjalistyc...
Piszę ten felieton z łodzi, która się unosi na ciepłych falach Morza Andamańskiego – to kolejny rejs ku szczęściu. Tajlandia. Płyniemy, żeby odpocząć, pomyśleć, porozmawiać, poszukać pomysłów na siebie i świat, zrestartować się i oczyścić z tego, co się do na...
Czekałam z mamą w kolejce do lekarza. Był tam tłum schorowanych seniorów i jeden krzepki młodzian. Bardzo mnie ciekawiło, co on tam robi.– Przepraszam – zapytał młodzieniec. – Czy mógłbym wejść bez kolejki? Ja tylko po zaświadczenie.– Jakie zaświadczenie?...
Jest rano, ledwie po ósmej. Cicha niedziela. Zaskakująco zimowa, bo wczoraj spadł śnieg, a to już rzadkość. Jeden pies leży na parapecie z nosem opartym o szybę i patrzy, jak sypie się z nieba śnieżna biel. Drzewa ani drgną, pozwalają się przykrywać puchem. D...
Sprawa tylko z pozoru jest nieaktualna, bo dotyczy świąt Bożego Narodzenia. Święty Mikołaj po nieformalnej konsultacji ze mną przyniósł mi plecak, o jakim marzyłem. Ma 22 komory, przegródki, skrytki i zakładki, z czego trzynaście na suwak.Żona, która o ni...
Chciałbym ten felieton zacząć od wyznania: mam wyłącznie elementarne zrozumienie dla potrzeby obchodzenia rocznic, jubileuszy i temu podobnych okazji. Mały przyczółek zrozumienia wiąże się z solidnym przekonaniem, że krytyczna pamięć o przeszłości jest jedną ...
Siadam do stołu chwilę po dwudziestej drugiej i wiem, że poparzę sobie język. Ale miska pełna gorącej zalewajki jest posiłkiem i pocieszeniem, któremu nie potrafię się oprzeć. Trudno o zupę prostszą, skromniejszą, a dla mnie jej smak jest najdroższy. Zapewnia...
Sałatka była przepyszna: jajka, brokuły, ziarna słonecznika, ser feta, wyrazisty sos czosnkowy. Tak jak lubię. Trochę się jednak zdziwiłam: poszłyśmy do refektarza na śniadanie po porannych modlitwach, jak co dzień. Był szary zwykły poranek, jak co dzień. Mni...
W tym miesiącu włoski dyrygent i reżyser Fabio Pirola mieszkający na stałe w Petersburgu zaprezentuje w naszej bazylice oratoryjną wersję opery Antygona, którą w 1772 roku na dworze cesarzowej Katarzyny II napisali dwaj Włosi: kompozytor Tommaso Traetta i poe...
Szczęśliwym zbiegiem okoliczności mam w grudniu urodziny i imieniny. To dobre przygotowanie do sylwestra i nowego roku, bo do kalendarza zaglądam przygotowany urodzinową refleksją nad przemijaniem, żegnając to, co stare, i otwierając się na nowe. Uświadamiam ...
Ojciec kapelan Wojciech ze Ziółkowic, kapłan Towarzystwa Jezusowego (vulgo jezuita) do Jaśnie Wielmożnego Pana Hetmana Koronnego.Jaśnie Wielmożny Panie Hetmanie,w pierwszych słowach mojego listu nisko się Waszej Miłości kłaniam i wprost z mego chutoru...
Bohdan Łazuka zaprosił mnie na swój benefis zorganizowany przez Telewizję Polską. Nowe olbrzymie studio, pełna gala, sporo znajomych z różnych branż, których łączy jedno: znajomość z Mistrzem.Ja znam się z nim ponad trzydzieści lat. Najpierw na meczach ak...
Ponoć od momentu wcielenia nie ma w życiu ludzkim takiej sytuacji, w której Pan Bóg nie byłby obecny, w której by nam nie towarzyszył, prawda? Takie jest nasze przekonanie. Jednak życie weryfikuje nasze przekonania. Zderza je z rzeczywistością i to zderzenie ...
Przez całe długie życie miałem tylko dwa domy. Ten pierwszy, rodzinny, w Falenicy. Drugi w bloku na warszawskim osiedlu, gdzie przyjechałem czterdzieści cztery lata temu, kiedy w Falenicy z młodą żoną w dwunastometrowym pokoiku było nam już za ciasno.Zost...
W epoce obfitości albo raczej wszechobecnego nadmiaru dawanie to trudna sztuka. Jemy, zanim poczujemy głód. Kupujemy więcej, niż potrzebujemy, rzeczy i przedmioty stają się negatywnymi bohaterami, zawłaszczają naszą domową rzeczywistość, domagają się bycia uż...
Jesień. Niby rzecz nieuchronna i w swojej powtarzalności jakoś obłaskawiona. Jednak w tym roku wybitnie mnie zainfekowała zmierzłością. Nieobeznanym ze śląską godką spieszę wyjaśnić, że „bycie zmierzłym” to inaczej bycie marudnym, skorym do narzekania. Jasne ...
No właśnie nie: „Cześć, Tereska”, bo skojarzenia z tytułem znanego polskiego filmu powiodłyby nas w niewłaściwym kierunku, ale też nie: „Witaj, Tereso”, bo chodzi przecież o Małą Teresę, tę z Lisieux, od Dzieciątka Jezus. A zatem: Witaj, Teresko!Gdzieś po...
Zrobiłam sobie z mamą maraton filmów z Jerzym Stuhrem – w związku ze śmiercią mistrza. Szczególnie lubię jeden: Pogoda na jutro. Jest schyłek Peerelu. Zaangażowany w opozycję bohater Józef Kozioł musi uciekać i na siedemnaście lat chroni się w klasztorze, zos...
Tym razem wybrałem się na bardzo daleki spacer.Japonia – kraj, który znałem z opowieści, filmów, książek i swoich wyidealizowanych fantazji. Niemal od zawsze bardzo chciałem się tam znaleźć, bo japońska kultura, tradycja i osiągnięcia robią wrażenie. Czek...
Od wielu lat w ostatnią sobotę września niezmiennie wyrusza z Tomska, ale po raz pierwszy było aż tak wielu uczestników: dwieście trzydzieści osób. Oprócz tomskich parafian byli jeszcze goście z różnych zakątków Rosji. Przyjechali nie tylko z położonych nieda...
Kilka dni temu przejeżdżałem obok miejsca w Piekarach Śląskich, na którym niegdyś stała kopalnia Andaluzja. I kolejny już raz uderzył mnie kontrast pomiędzy zupełnie pustą przestrzenią, na której nie ma nawet śladu po potężnym kompleksie kopalnianych zabudowa...
Banalny tytuł, lecz rzecz nie jest banalna, bo niebanalna jest miłość, niebanalna jest śmierć, a przede wszystkim niebanalny jest człowiek. Pewna znajoma, którą miałem zaszczyt poznać wiele lat temu w Krakowie, współpracownica legendarnego polskiego psychiatr...
Wracałyśmy z miasta tym samym autobusem. Byłam bardzo zmęczona i szczerze mówiąc, ostatnią rzeczą, na jaką miałam ochotę, było spotkanie jakiejkolwiek siostry zakonnej. Wysiadłyśmy razem na przystanku koło naszego klasztoru i na nic się zdało zwalnianie czy p...
