urodzony 19 sierpnia 1942 r. w Budach na Wołyniu – polski prezbiter rzymskokatolicki, dominikanin, profesor nauk teologicznych, pisarz, publicysta, autor setek książek i tysięcy artykułów, przez 40 lat prowadził rubrykę Szukającym drogi w miesięczniku „W drodze”, którego nazwę wymyślił. Rozmiłowany w Eucharystii.
Jest jednym z najbardziej znanych teologów, autorem wielu publikacji naukowych i popularyzatorskich oraz tłumaczeń. Przez kilka dziesięcioleci był związany z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Jego imię chrzcielne to Eugeniusz. Kiedy miał rok jego rodzina została wygnana z Wołynia i trafiła na Śląsk do niemieckiego obozu pracy. W styczniu 1945 roku razem z pozostałymi więźniami, wobec zbliżającej się linii frontu, zostali wypędzeni do Czech. Tam wyzwolili ich Amerykanie, a Salijowie zdecydowali się na powrót do Polski. Z braku możliwości ponownego osiedlenia się na Wołyniu na miejsce zamieszkania wybrali Piławę Dolną na Dolnym Śląsku.
W 1957 roku piętnastoletni Eugeniusz udał się do Poznania pod pretekstem wycieczki na Międzynarodowe Targi Poznańskie, chociaż jego prawdziwym celem był klasztor dominikanów. Przerwał naukę w liceum i, nie pytając bliskich o zdanie, wstąpił do zakonu. Kiedy po latach spytano go, dlaczego wybrał dominikanów, z którymi nie miał specjalnego kontaktu, odpowiedział: „Myślę, że do dominikanów wstąpiłem z tych samych powodów, z których codziennie chodziłem na Mszę – czyli sam nie wiem, dlaczego.”
Przerwaną naukę w szkole średniej ukończył już jako zakonnik. Mimo licznych trudności i wymagań zachował postawę pełną pokory. Dzięki temu, mimo przeszkód i odwlekania święceń, przyjął je w rodzinnym mieście 25 grudnia 1966 roku.
Zaraz po uzyskaniu stopnia magistra został skierowany do pomocy ojcu Tomaszowi Pawłowskiemu OP w opiece nad krakowskim duszpasterstwem młodzieży. Bardzo zaangażował się w rolę duszpasterza – prowadził kilka grup formacyjnych, a na organizowane przez niego wykłady przychodziły dziesiątki studentów. Często służył także w konfesjonale. Mimo napiętego grafiku nie odmawiał potrzebującym indywidualnych spotkań.
Obecnie pracuje przy kościele św. Jacka w Warszawie, gdzie swoim kaznodziejstwem i posługą duszpasterską służy kolejnym pokoleniom mieszkańców stolicy.
Wszedł w skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz PEN Clubu. Był członkiem Prezydium Komitetu Nauk Teologicznych Polskiej Akademii Nauk (kadencja 2011–2015).
Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 3 maja 2007 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. 11 listopada 2017 r. otrzymał od Prezydenta RP Andrzeja Dudy Krzyż Wielki tego orderu. W grudniu 2018 r., w stulecie odzyskania niepodległości przez Polskę, został wyróżniony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
Laureat wielu nagród m.in.: nagroda Fundacji Polcul (1998), Feniksa Stowarzyszenia Wydawców Katolickich (2004). Uhonorowany nagrodą TOTUS TUUS specjalny 2020 „za całokształt dorobku naukowego, nieoceniony wkład w formowanie katolickich elit oraz pomoc osobom prześladowanym”.
W 2019 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie.
Nikt nie policzy, dla jak wielu ludzi ten jeden dominikanin był ostatnią deską ratunku – w ich życiowym zagubieniu, w obliczu śmierci własnej czy najbardziej kochanej osoby, w strachu przed utratą wiary czy rozpadem małżeństwa, w zagrożeniu komunistyczną opresją. Ilu ludzi uchronił od nienawiści i ilu powstrzymał od chęci wymierzania zemsty?
– napisała Barbara Sułek-Kowalska w reportażu Po prostu opoka. O. Jacek Salij z okazji 80. urodzin dominikanina („Tygodnik TVP”; dostęp: 2022.08.16).
11 listopada 2022 roku w Święto Niepodległości ojciec profesor Jacek Salij OP został odznaczony najwyższym polskim oznaczeniem cywilnym. Order Orła Białego wręczył Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda podczas uroczystości w Belwederze. W uzasadnieniu czytamy:
W uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, za odważne i ofiarne niesienie posługi kapłańskiej w PRL, za wspieranie dążeń wolnościowych i wytrwałe formowanie sumień w duchu wartości chrześcijańskich, za wybitne osiągnięcia naukowe i twórcze.
Życzenia imieninowe przyjmuje 17 sierpnia – we wspomnienie Świętego Jacka Odrowąża.
