Milczący kaznodzieja.Brat Gwala Torbiński OP (1908–1999)

Brat Gwala: dominikanin, zakrystian, robotnik rolny, zecer, organista, bibliotekarz. Teraz rozpoczyna drogę na ołtarze.

W lutym 2018 roku kapituła Polskiej Prowincji Dominikanów rozpoczęła przygotowania do procesów beatyfikacyjnych dwóch polskich dominikanów: Joachima Badeniego OP oraz br. Gwali Torbińskiego OP. W ramach wspomnianych przygotowań powstała biografia brata zatytułowana Milczący kaznodzieja. Brat Gwala Torbiński OP (1908–1999). Elżbieta Wiater, zafascynowana tą postacią, zebrała świadectwa dominikańskich współbraci oraz rodziny, które przybliżają nam sylwetkę bohatera i jego duchowość. Oprócz biografii tego wspaniałego zakonnika książka zawiera także anegdoty i ciekawostki z życia Braci Kaznodziejów, w tym braci konwersów. Autorka przybliża odradzanie się polskiej prowincji zakonu po kasatach w czasie zaborów, konflikt wokół reformy prowincji w dwudziestoleciu międzywojennym, czasy okupacji, w tym wyrzucenie dominikanów z ówczesnych Kresów Południowo-Wschodnich, i zmian po II wojnie światowej, a także okres po Soborze Watykańskim II i lata późniejsze. Brat Gwala urodził się 14 lutego 1908 r. w wielodzietnej rodzinie chłopskiej w Konstantowie k. Janowa Lubelskiego. Wykształcenie zakończył na czwartej klasie szkoły powszechnej. Do zakonu wstąpił we Lwowie, w maju 1933 r., a habit otrzymał w styczniu 1934 r., zostając bratem konwersem (dominikaninem, który nie przyjmuje święceń – obecna nazwa to bracia współpracownicy). Wojnę spędził we Lwowie. W styczniu 1941 r. złożył śluby wieczyste. Był jednym z ostatnich dominikanów, którzy opuszczali lwowski klasztor przed kasatą w 1946 r. Po wojnie pracował w Lublinie, Poznaniu i w obu warszawskich klasztorach – na Służewie był pierwszym zakrystianem nowo utworzonej parafii. W 1960 r. trafił do klasztoru krakowskiego i tu już pozostał do śmierci, pracując jako pomocnik bibliotekarza oraz pomagając w zakrystii.

Mimo że pozbawiony forum, kazalnicy i mikrofonu, Gwala był jednak prawdziwym, choć milczącym kaznodzieją. Bo głosić nie oznacza dać się zabić i zjeść przez rozentuzjazmowane tłumy. Ani pozwolić się przypiekać przez ostre pytania kolejnej pary prowadzącej śniadaniówkę, ani być obecnym w sieci i komentować każde jej drgnienie. Biskup Romero i Christian de Chergé mówili, że to także oddanie życia, kropla po kropli, w zwyczajnej codzienności, to uważne i poważne spełnianie narzuconych przez nią ludzkich obowiązków

napisał w przedmowie Michał Zioło OCSO.

Książka czyta się świetnie. Wczoraj miałem tylko chwilkę poczytać przed snem, a czytałem do 2:00 w nocy

– napisał Michał Pac OP o książce Elżbiety Wiater Milczący kaznodzieja.Brat Gwala Torbiński OP (1908–1999)

Marcin Sanak:

"Wczoraj skończyłem lekturę „Milczącego kaznodziei” (tylko wczoraj „połknąłem” na raz 170 stron…), więc piszę z wrażeniami (wolę pisać niż mówić, żeby niczego nie pominąć). Książka BARDZO mi się podoba, wielkie gratulacje! To jest książka z serii „nikt nie prosił, każdy potrzebował”. (…) Osobiście bardzo potrzebowałem takiego dzieła, opisującego ważny wycinek rzeczywistości Prowincji Polskiej w XX w., napisanego takim stylem. Jak dotąd nikt tak nie pisał o najnowszej historii Prowincji. (…) Twoja praca jest efektem naprawdę ogromnej i cierpliwej kwerendy, zbierania licznych świadectw, ale przede wszystkim – głębokiej refleksji. To nie jest strumień faktów, osób i liczb, tylko uporządkowana, przemyślana opowieść. Czyta się lekko i przyjemnie. Nie ma lania wody ani rozwlekłości – widać, że trzymałaś dyscyplinę ze względu na znaczną liczbę znaków. Jestem pewien, że tak właśnie miało być, że to Ty miałaś napisać tę książkę, i akurat o Gwali”.

Arkadiusz Robaczewski:

"Dziękuję za książkę o br. Gwali – cudowna, zanurzam się w klimat prowincji lat 30, który mi bliski, bo znam go z opowieści i lektur. Smakuuję. Gdy skończę – napisze więcej”.

o. Marek Rojszyk OP :

„Chciałbym bardzo serdecznie podziękować za książkę o Bracie Gwali, którą właśnie zacząłem czytać. I już odczuwam ogromną wdzięczność wobec Pani, że taka książka powstała, i za ogrom pracy w nią włożoną, i rzetelność tej pracy. Ledwo skończyłem pierwszy rozdział, a już dwa razy się popłakałem ze wzruszenia, bo mam wrażenie, że oddaje ona prawdziwość jego osoby”.

W skrócie:

• biografia br. Gwali Torbińskiego OP z zarysowanym tłem historycznym;
• opowieści dominikańskich współbraci oraz rodziny;
• źródło wiedzy o życiu, formacji i zwyczajach dominikanów w XIX i XX wieku;
• opowieść o odradzaniu się Polskiej Prowincji Dominikanów po kasatach w czasie zaborów, jej reformie, czasach okupacji oraz zmian po II wojnie światowej i Soborze Watykańskim II;
• inspiracja do życia świętością w codzienności;
• pomoc w wyborze tego, co najważniejsze, mądre, skromne i wieczne;
• autorka: Elżbieta Wiater – doktor teologii, historyk i dziennikarka.