Oczy by jadły
fot. filip baotic MJO4z7z / UNSPLASH.COM

Mam kłopoty z moralną oceną zazdrości. Wiem, że jest ona czymś nagannym, ale z drugiej strony niejednokrotnie popycha nas ku dobremu, mobilizuje do tego, by dorównać innym, gdy są w czymś lepsi od nas. Czy jest w tym coś złego?

Z problemem postawionym w pytaniu etyka katolicka radzi sobie, odróżniając zazdrość od zawiści. Ta pierwsza nie zawsze musi być czymś złym, może być bowiem zazdrość dobra i zazdrość zła. Na przykład, gdy ktoś dostrzega w innym coś dobrego i chce uczciwie pracować, by też się tym dobrem cieszyć, to jego działanie nie wypływa ze złej, ale z dobrej zazdrości. Zauważmy, że temat współzawodnictwa w dążeniu do dobra jest ważnym biblijnym tematem. Święty Paweł, chwaląc mieszkańców Achai za szybkie przygotowanie zbiórki pieniężnej, pisze:

„Znam bowiem waszą gorliwość, dzięki której chlubię się wami wśród Macedończyków: »Achaja gotowa jest już od zeszłego roku«. I tak wasza gorliwość pobudziła wielu do współzawodnictwa” (2 Kor 9,2).

Nie ma więc niczego nagannego w słusznym pragnieniu osiągania doskonałości, którą widzi się w bliź- nich, nie ma niczego złego w podziwie dla ich sukcesów i chęci odniesienia podobnych. Samo stwierdzenie: „Chciałbym osiągnąć to, co on”, nie jest automatycznie złą zazdrością. Zła zazdrość i zawiść są czymś innym. Warto jednak zauważyć, że język potoczny nie rozróżnia „dobrej” i „złej” zazdrości, nie odróżnia też zazdrości od zawiści. Dlatego w dalszej części mojej odpowiedzi będę traktował zazdrość tylko jako wadę, nie wpro- wadzając dodatkowych rozróżnień.

Czym zatem jest zazdrość? Katechizm uczy, że jest ona: „Smutkiem doznawanym z powodu dobra drugiego człowieka i nadmiernym pragnieniem przywłaszczenia go sobie, nawet w sposób niewłaściwy”1. To bardzo trafna i zakorzeniona w tradycji Kościoła definicja. Spróbuję pokazać, w jaki sposób możemy rozpoznać, że to, co nami kieruje, jest właśnie ową wadą zdefiniowaną przez katechizm. A zatem istnieją przede wszystkim cztery główne oznaki pojawienia się zazdrości.

„Jego zysk, moja

Zostało Ci jeszcze 75% artykułu

Wykup dostęp do archiwum

  • Dostęp do ponad 7000 artykułów
  • Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
  • Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Wyczyść

Zaloguj się

Oczy by jadły
Mateusz Przanowski OP

urodzony w 1974 r. – dominikanin, doktor teologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, wykładowca Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Domi...

Produkt dodany do koszyka

Zobacz koszyk Kontynuuj zakupy

Polecane przez W drodze

  • W drodze z Jezusem. Podróż wewnętrzna na przekór niepokojom Polecane
    Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 29,90 PLN
    Wyczyść
  • Nie marnuj cierpienia! Jak zrozumieć jego sens i odnaleźć nadzieję Końcówka nakładu
    Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 34,90 PLN
    Wyczyść
  • Mistyka codzienności Wznowienie
    Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 32,90 PLN
    Wyczyść
  • Mistyka chrześcijańska. Trzynaście spotkań ze słynnym trapistą
    Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 39,90 PLN
    Wyczyść
  • I ukazał mi miasto Polecane
    Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 34,90 PLN
    Wyczyść