Morfologia śmierci
fot. beniamin sinca / UNSPLASH.COM

W tej książce jest dużo liczb, ale nie one robią największe wrażenie. Liczby są zbyt niewyobrażalne, abym miał się nimi do głębi przejąć. W Polsce marnuje się dziewięć milionów ton żywności rocznie. Zajmujemy piąte miejsce w Unii Europejskiej. Jakkolwiek chciałbym przejąć się tą liczbą, to jest ona dla mnie zbyt odległa: pamiętam ją, ale jak mam to przekuć na swoje codzienne życie? Nie, to nie liczby robią największe wrażenie. Marta Sapała, zamiast żonglować statystykami, wprowadza czułość konkretu. Pisze zatem o pomidorach wyciągniętych ze śmietnika, że są troskliwie otoczone trocinami. O wrażliwych na nasz dotyk bananach, które im bardziej wymacane w sklepie, tym szybciej pokrywają się brązowymi plamami. O warzywach wszelakich, które ponoszą odpowiedzialność zbiorową: pękło jedno, na innym – ale tylko jednym! – pojawiła się pleśń, ale do kosza idzie cała tacka. Czasem to pół kilograma, czasem kilogram, czasem więcej. Jak smakuje jedzenie ze śmietnika? „Smakuje najlepiej! Awokado ze śmietnika jest doskonale dojrzałe, ma idealną konsystencję; takiego nie da się kupić w sklepie. Podobnie jak mango. Dla mnie to, co pochodzi ze śmietnika, jeśli nie ma śladów pleśni, zgnicia, skiśnięcia, jest normalnym produktem. Takim jak ze sklepu”.

Morfologia literatury

Morfologia śmieci, tym się zajmuje Marta Sapała. Dotykaniem, wąchaniem, nurkowaniem w kontenerze z odpadkami, a wszystko po to, aby zrozumieć, jaką drogę przeszliśmy od słów Norwida: „Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba/ Podnoszą z ziemi przez uszanowanie”, do słów, które powiedział chyba każdy z nas, „Sorry, nie będę się pier***ił z myciem”. Morfologię śmieci – jakże podoba mi się to określenie – należy czytać jednak znacznie szerzej. Marta Sapała w książce Na marne pisze nie tylko o kontenerach śmieci, o bankach żywności, o życiu zero waste, o kompostownikach, ale bardziej jeszcze pisze o ludziach. Takich, jak słynny piekarz z Legnicy, który rozdawał chleb bezdomnym i popadł w długi wobec państwa, czy o sprzątaczce w jednym z warszawskich biznesowych wieżowców, która dziwi się, ile ludzie potrafią wyrzucać resztek jedzenia (za to butelki po alkoholach znajdowane w łazience są zawsze wysuszone co do kropelki). Morfologia śmieci to w istocie samo sedno literatury: tu na równych prawach przemawia sama autorka, jak i liczni b

Zostało Ci jeszcze 75% artykułu

Wykup dostęp do archiwum

  • Dostęp do ponad 7000 artykułów
  • Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
  • Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Wyczyść

Zaloguj się

Morfologia śmierci
Marcin Cielecki

urodzony w 1979 r. – polski poeta, eseista, recenzent, pisarz.  Autor m.in. zbioru esejów Miasto wewnętrzne, książek poetyckich Ostatnie Królestwo, Czas przycinania winnic....

Produkt dodany do koszyka

Zobacz koszyk Kontynuuj zakupy

Polecane przez W drodze