okładka książki Skarby. Poszukiwacze i strażnicy żydowskiej pamięci Patrycja Dołowy wydanej przez Wydawnictwo Czarne
fot. EPA

Mezuza, cukiernica i złote jaja

To książka z gatunku tych, których nigdy dość. Jak nigdy dość przypominania o Zagładzie i o tym, co spotkało Żydów i co się stało z pamięcią o nich w Polsce już po drugiej wojnie światowej. Skarby są tym cenniejsze, że niosą historie osobiste i wzruszające świadectwa.

Dwanaście złotych jaj – idealna liczba, idealny kształt. Dziadek bez końca rysował dokładne mapy i zaznaczał na nich strych i ukryte tam przetopione w jaja złoto, gdy trzeba było już uciekać. Przed hitlerowcami, przed Zagładą, przed końcem wszystkiego. Gdy jego wnuczek Jay ze swoim partnerem Henrym po latach przylecą ze Stanów Zjednoczonych do Polski, by spróbować odnaleźć skarb, ogarnie ich prawdziwa gorączka złota. Nie w przenośni, dosłownie. Czy potem przyjdzie opamiętanie?

Jest też cukiernica Rosenthala, od której Patrycja Dołowy zaczyna swoją książkę Skarby. Poszukiwacze i strażnicy żydowskiej pamięci. Oddana na chwilę na przechowanie. No bo jak długo może trwać wojna? Kilka lat jak w 1914 roku i rzeczywistość wróci do normy, prawda? Tymczasem po 1939 roku nic już nie będzie jak kiedyś. Nic już nie będzie jak dawniej. Nic już nie będzie takie samo. Szczęśliwi ci, którzy – nierzadko uciekając przed wielką biedą – opuścili niejeden galicyjski sztetl i ruszyli za wielką wodę w poszukiwaniu lepszego życia.

Ile naszych polskich rodzin ma dziś taką żydowską gałąź w Stanach Zjednoczonych? Ile o tym nie wie? Jak bardzo przez kilkadziesiąt lat w pojałtańsko uporządkowanej Polsce zatarliśmy obecność Żydów w naszym kraju, choć jeszcze chwilę wcześniej była czymś zupełnie oczywistym? I czy to wymazywanie da się jakoś powstrzymać? Albo czy da się odkryć to, co wcześniej konsekwentnie było zakrywane i zasłaniane?

Nie o cel chodzi, lecz o drogę

Te wielkie pytania same się nasuwają po lekturze reportażu Skarby… Patrycji Dołowy, choć autorka nie stawia ich wprost. O poszukiwaczach i strażnikach żydowskiej pamięci opowiada nam nierzadko poprzez przedmioty – wspom

Zostało Ci jeszcze 75% artykułu

Wykup dostęp do archiwum

  • Dostęp do ponad 7000 artykułów
  • Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
  • Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Wyczyść

Zaloguj się

Mezuza, cukiernica i złote jaja
Aleksandra Przybylska

absolwentka politologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza i studiów podyplomowych z coachingu menedżerskiego na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Dziennikarka i redaktorka. Mieszka w Poznaniu....

Produkt dodany do koszyka

Zobacz koszyk Kontynuuj zakupy

Polecane przez W drodze