Granice kompromisu
fot. henrique macedo / UNSPLASH.COM

Ubek nigdy nie przedstawiał się jako wróg Kościoła. Zawsze mówił, że chce Kościołowi pomóc. I często materialnie pomagał. Parafii albo księdzu. Tylko za jaką cenę…

Włodzimierz Bogaczyk: Kto to jest patriota?

Józef Puciłowski OP: Ktoś, kto kocha swoją ojczyznę. Są dwa rodzaje patriotów. Normalny, który nie ogranicza się tylko do miłości swojej ojczyzny, ale także szanuje inne państwa, inne kraje, inne nacje. Natomiast patriota w złym tego słowa znaczeniu to ktoś, kto jest nacjonalistą i wyklucza innych.

Czy księża powinni być patriotami?

Powinni. Ale Kościół jest powszechny, chrześcijaństwo jest powszechne. Dlatego ksiądz powinien szanować inne narody. A także inne religie i wyznania.

A księża patrioci byli patriotami?

Byli sługusami.

Czyimi?

Komunistów.

Czyli nic dobrego nie da się o nich powiedzieć?

Eee, nie… Da się. Jeśli byli proboszczami, to bardzo dbali o świątynie. Na przykład ksiądz Kazimierz Lagosz, wybrany przez radę kapłańską we Wrocławiu w 1951 roku na wikariusza generalnego, czyli rządcę diecezji. Rada była nielegalna i w praktyce jednoosobowa, ale ksiądz Lagosz doprowadził do odbudowy katedry wrocławskiej, co prawda niszcząc wiele kościołów, także na terenie Wrocławia, skąd brał cegły. Ale naprawdę doprowadził do odbudowy Ostrowa Tumskiego. Takich przykładów, że księża patrioci dbali o budynki kościelne, znajdziemy naprawdę wiele.

A skąd w ogóle wzięli się księża patrioci? Wymyślili ich w 1945 roku polscy komuniści, by podzielić Kościół w naszym kraju?

Nie. Proszę zwrócić uwagę, że już w latach 20. w Związku Sowieckim po śmierci patriarchy Tichona doszło do rozbicia Cerkwi prawosławnej i podporządkowania jej Stalinowi. Ten sam pomysł wcielono w życie dwadzieścia lat później w Europie Środkowo-Wschodniej, na terenach okupowanych przez Sowietów.

Komuniści od razu przystąpili do bezwzględnej walki z katolicyzmem, który był silny w trzech krajach: na Węgrzech, w Czechosłowacji i w Polsce. Oczywiście Polska liczyła się najbardziej.

Na Węgrzech najpierw opanowali Kościół kalwiński i ewangelicko-augsburski. Potem dopiero zabrali się za katolicki, do którego należało 67–70 procent ludności. Ale ten Kościół miał kilka plam. W czasie wojny, tak to określę, niekoniecznie przyczyniał się do ratowania Żydów. Ratował nuncjusz Angelo Rotta, który wystawił im kilka tysięcy paszportów, ale węgierski Episkopat w większości był w tej sprawie bardzo długo cichy i spokojny.

W Czechosłowacji też był problem. Na czele kolaborującego z III Rzeszą państwa słowackiego stał przecież ksiądz Jozef Tiso, który w

Zostało Ci jeszcze 85% artykułu

Wykup dostęp do archiwum

  • Dostęp do ponad 7000 artykułów
  • Dostęp do wszystkich miesięczników starszych niż 6 miesięcy
  • Nielimitowane czytanie na stronie www bez pobierania żadnych plików!
Wyczyść

Zaloguj się

Granice kompromisu
Józef Puciłowski OP

urodzony 27 listopada 1939 r. w Paks, Węgry – dominikanin, dr historii, duszpasterz, kaznodzieja, historyk Kościoła, opozycjonista w czasach PRL, publicysta. Do zakonu wstąpił w 1981 roku. W latach 1996-2004 pełnił funkcję...

Granice kompromisu
Włodzimierz Bogaczyk

urodzony w 1966 r. – z wykształcenia historyk, dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Poznaniu, przez 28 lat dziennikarz, redaktor naczelny i wydawca poznańskiej redakcji „Gazety Wyborczej”. Mąż Martyny. Ojciec I...

Produkt dodany do koszyka

Zobacz koszyk Kontynuuj zakupy

Polecane przez W drodze