To, że Paweł był księdzem, zakonnikiem i duszpasterzem, powodowało, że ludzie mu ufali, powierzali mu swoje życie. A on to wykorzystał. Jego działania były oparte na fałszywej teologii, źle rozumianej duchowości i na złych praktykach duszpasterskich.
Rozmawiają prowincjał zakonu dominikanów Łukasz Wiśniewski OP, socjusz Szymon Popławski OP oraz Katarzyna Kolska i Włodzimierz Bogaczyk
Czy Paweł M. dalej jest Pawłem M.?
ŁW: Dla nas, dominikanów, Paweł M. nigdy nie był Pawłem M., miał i ma swoje pełne imię i nazwisko. Ale w związku z tym, co się wydarzyło, o co został oskarżony i za co został skazany, chciałbym mówić dzisiaj o Pawle jako o naszym byłym zakonnym współbracie, który nie jest już i nie będzie dominikaninem, i nie będzie więcej wykonywał funkcji kapłańskich. Bezpowrotnie utracił wszelkie prawa i obowiązki związane z byciem prezbiterem i zakonnikiem.
Czy to oznacza, że sprawa Pawła M. jest definitywnie domknięta – dla pokrzywdzonych, dla was, dominikanów, i dla niego?
ŁW: To zależy, co rozumiemy przez słowo domknięcie.
Wydalenie Pawła z zakonu i z kapłaństwa jest z pewnością ważnym momentem dla osób pokrzywdzonych, myślę jednak, że skutki krzywdy, która je spotkała ze strony naszego współbrata, niestety będą w jakiś sposób w nich trwały. Mam jednak nadzieję, że rany, które w nich powstały, będą się zabliźniały i że będzie następował w tych osobach proces szeroko rozumianego życiowego zdrowienia. Ale nie wiem, czy kiedykolwiek będzie można powiedzieć, że dramat wykorzystania seksualnego, psychicznego i duchowego, jakiego te osoby doświadczyły, został w ostateczny sposób domknięty.
Jeśli natomiast chodzi o nasz zakon, to pamięć o tym, co się wydarzyło, będzie trwała. Ta tragiczna historia w jakimś sensie zmieniła nas, dominikanów, nasz sposób myślenia o tym, jak zapewniać możliwie najlepszą ochronę osobom, które nam zaufały i przyszły do naszych duszpasterstw.
SzP: Pewien rozdział na pewno został zamknięty, ale to nie oznacza, że możemy o tym zapomnieć albo udawać, że nic się nie stało. Przeciwnie, mając w pamięci to, co się stało, musimy ciągle pracować nad naszą formacją i rozwijać wrażliwość.
Wydalenie Pawła M. ze stanu duchownego i z zakonu trwało blisko trzy lata. Czy nie dało się tego przeprowadzić szybciej?
ŁW: By odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak długo to trwało, trzeba sobie uświadomić, co się w tym czasie wydarzyło. Najpierw jako Prowincja Polska byliśmy odpowiedzialni za zgromadzenie materiału dowodowego, który za pośrednictwem Kurii Generalnej naszego zakonu w Rzymie przekazaliśmy do Stolicy Apostolskiej. Procedura wydalenia Pawła ze stanu duchownego i z zakonu miała dwa etapy. Pierwszym etapem był proces zlecony Generałowi Zakonu przez Stolicę Apostolską, który zakończył się wydaleniem Pawła ze stanu duchownego, następnie Generał wraz ze swoją Radą wydalił Pawła z zakonu.
W naszej wewnętrznej komunikacji z Kurią Generalną wszystkie dokumenty musiały być tłumaczone na jeden z trzech oficjalnych języków zakonu (angielski, francuski lub hiszpański – przyp. red.), a były to setki stron.
Na każdym etapie sprawy Paweł miał zapewnioną, jak w każdym procesie, obronę, z której korzystał. Wykorzystywał również wynikające z prawa kanonicznego środki odwoławcze. To oczywiście trwało i wydłużało ten proces.
Czy mogło to trwać krócej? Pewnie tak, ale jednocześnie warto mieć na uwadze ogrom pracy administracyjnej i procesowej, która została w tym czasie wykonana. Chcieliśmy to przeprowadzić maksymalnie rzetelnie i bez błędów, stąd taka systematyczna praca.
SzP: Za przeprowadzenie procesu wydalenia Pawła ze stanu duchownego i z zakonu odpowiadał Generał Zakonu w Rzymie na zlecenie Stolicy Apostolskiej, my jako Prowincja Polska zakonu od momentu dostarczenia wszystkich materiałów dowodowych nie mieliśmy już na to wpływu.
Natomiast ze swojej perspektywy jako osoby, która była zaangażowana w pierwszy eta
Zostało Ci jeszcze 85% artykułuKup miesięcznik W drodze 2025, nr 04, a przeczytasz cały numer
Oceń