List do Rzymian
Już chciałem zrezygnować z planowanego nieco wcześniej tematu lipcowego felietonu, gdy jeden z moich znajomych umieścił na Facebooku następujący wpis:
„Należy skończyć z ciągłym »biadoleniem« nad brakiem kapłanów. Do myślenia powinien tu dać sam fakt, że już od końca XVIII wieku nieustannie mówiono o braku kapłanów. (…) temat braku kapłanów pojawia się jedynie dlatego, że wynajduje się konkretne »pasterskie« zadania i funkcje, które w określony sposób mogą wykonywać tylko kapłani, i wtedy stwierdza się, że nie ma do tego wystarczającej liczby kapłanów. (…) w przewidywalnej już przyszłości problem będzie miał na imię nie »brak kapłanów«, lecz »brak wiernych« (G. Greshake)”.
Odczytałem te słowa jako ostateczne przynaglenie, by pierwotnej intuicji nie porzucać.
A pierwotna intuicja zaczęła pączkować w święto Jezusa Chrystusa, Najwyższego i Wiecznego Kapłana – kolejny dzień w roku, który (choć nazwa wskazuje na coś innego) ma być poświęcony celebracji nie tyle kapłaństwa Jezusa i wdzięczności za to, czego dokonał, ile raczej uświadamianiu ludowi Bożemu (czytaj: świeckim) tego, jak ważni dla nich jesteśmy my, księża.
Zastanawiam się, czy nie należałoby zatem równolegle ustanowić święta, w które będziemy celebrować – również przecież sakramentalny, na chrzcie ugruntowany – udział wszystkich wiernych w kapłaństwie Chrystusa?
Trudno oceniać poziom świadomości jakiejś kwestii w dużych populacjach, to zadanie dla socjologów. Ale bardzo byłbym zainteresowany danymi na temat tego, jak się ma u polskich katolików świadomość „bycia kapłanami” do świadomości „posiadania kapłanów”. Może ktoś napisze o tym doktorat lub habilitację? Chętnie podrzucę jeszcze jeden temat badań, a mianowicie: jak się ma liczba odejść z prezbiteratu do liczby odejść od praktykowania wiary?
Sprawa jest niebagatelna, bo dotyczy świadomości tego, czym jest Kościół – społecznością klientów, którzy zwracają się do zawodowych specjalistów od kultu, żeby załatwiali kwestie związane z ich potrzebami religijnymi zgodnie z indywidualnym zapotrzebowaniem, bo skoro płacę za usługę, to i wymagam? A może ludem kapłańskim, który gromadzi się pod przewodnictwem pasterzy na dziękczynieniu Ojcu za Ducha Świętego rozlewającego się we wspólnocie zwłaszcza przez ich sakramentalną posługę? Ktoś powie, że napięcie w tym zdaniu jest przerysowane? Zdecydowanie tak. Ale też wystarczy się przyjrzeć temu, co się dzieje w parafiach choćby przy okazji Pierwszej Komunii, by przepaść świadomości wśród wiernych (a nieraz nawet samych księży) ujawniła swoją przerażającą głębię.
Moim zdaniem, nie da się ochronić godności kapłaństwa służebnego, pompując jego celebracje (Wielki Czwartek, Niedziela Dobrego Pasterza, Święto Jezusa Chrystusa, Najwyższego i Wiecznego Kapłana, a na tym nie koniec…). Szansą na to byłoby raczej budowanie w chrześcijanach świadomości tego, że są ludem kapłańskim, w którym Pan ustanowił niektórych sługami jedności tegoż ludu i szafarzami swego działania w sakramentach – zwłaszcza w Eucharystii.
Oczywiście każdy kij ma dwa końce. Ten też. Bo może jednak w tej tendencji, by z księży uczynić przedmiot specjalnej troski świeckich – łącznie z „duchową adopcją” – ujawnia się pewna szczególnie celna i bolesna zarazem intuicja, że ryba nierzadko psuje się od głowy. I że poziom wiary duchowieństwa oraz wynikający z niego styl życia nabrał dodatkowego znaczenia w kulturze, w której już nic właściwie ukryć się nie da. Modlitwa o świętość tych, którzy są „osobami publicznymi” Kościoła, jest – jak w każdym pokoleniu od początków chrześcijaństwa – cenna.
Na śląskiej prowincji tak jakoś wyszło, że nigdy nie dopracowaliśmy się osobnego święta sztygara. Wystarcza święto górników.
Oceń